Afrykańskie wybrzeże pod polską banderą

W Namibe, w Angoli, powstaje największy i najnowocześniejszy morski ośrodek edukacyjny w Afryce – Akademia Rybołówstwa i Nauk o Morzu.

Głównym wykonawcą projektu jest polska firma NAVIMOR INTERNATIONAL z Sopotu, działająca w partnerstwie Z AKADEMIĄ MORSKĄ w GDYNI. Swoją obecność na rynku afrykańskim Navimor rozpoczął już ponad 30 lat temu. Firma dostarczyła od tamtego czasu ponad 130 różnego rodzaju jednostek pływających dla armatorów afrykańskich. Między innymi statki rybackie, kontenerowce, promy czy holowniki. Dodatkowo firma zbudowała pod klucz port rybacki w Saint Louis w Senegalu oraz największą na zachodnim wybrzeżu Afryki stocznię remontową „Nigerdock”.

Działalność firmy w Angoli rozpoczęła się świeżo po odzyskaniu przez nią niepodległości. Jednym z pierwszych projektów zrealizowanych w miejscowości Namibe było utworzenie i prowadzenie Centrum Szkolenia Zawodowego im. Heldera Neto. Centrum zostało utworzone w konsorcjum z Gdańską Stocznią Remontową. Ta zawodowa szkoła średnia działa i kształci uczniów w zakresie m.in. rybołówstwa i przetwórstwa rybnego stanowiąc podwaliny tworzonej obecnie Akademii. Gdy Ministerstwo Rybołówstwa Republiki Angoli zlecało wybudowanie Akademii Rybołówstwa i Nauk o Morzu w Namibe, oczywistym okazał się wybór sopockiej firmy jako jej głównego wykonawcy. 

Koncepcja stworzenia Akademii w Namibe zrodziła się w 2006 roku. Wtedy też Navimor wraz z Akademią Morską w Gdyni zaczęła realizację pierwszego etapu projektu. Faza ta zakładała stworzenie pełnej koncepcji funkcjonowania oraz programów edukacyjnych, które będą realizowane przez studentów w Akademii. Jak wspomina Szef Projektu i Dyrektor Navimor Jarosław Popis –  Była to kwestia przygotowania całościowej koncepcji organizacyjnej i edukacyjnej związanej z określeniem profilu uczelni i zaprojektowaniem jej infrastruktury . Na tym etapie największą rolę odegrała Akademia Morska w Gdyni. Uczelnia opracowała koncepcję organizacyjną, programy edukacyjne, instrukcje laboratoryjne oraz 28 podręczników dla Akademii w Namibe. Wszystkie materiały wydane zostały w języku portugalskim. Obecnie Akademia w Gdyni kształci przyszłe kadry angolskie. Jest to 20 studentów z Angoli na studiach magisterskich i doktoranckich.

Jak tłumaczy Jarosław Popis – Wybór kierunków kształcenia na tworzonej uczelni był wynikiem dyskusji grupy edukacyjnej składającej się z fachowców z Angoli, z Navimor i Akademii Morskiej w Gdyni. Efektem tych dyskusji było stworzenie trzech wydziałów na uczelni: Rybołówstwa, Przetwórstwa Rybnego oraz Eksploatacji Zasobów Wodnych. – Z początku miała to być tylko Akademia Rybołówstwa, dopiero później dodane zostały nauki o morzu, ponieważ okazało się, że właśnie takie jest zapotrzebowanie – stąd też kierunki związane z biologią morza i oceanografią. Chcemy kształcić zarówno kadrę techniczną, ale również i taką związaną z badaniem i eksploatacją morza pod kątem zasobów biologicznych – dodaje dyrektor.

Plany edukacyjne przewidują kształcenie 1500 studentów.

W lutym tego roku zakończony został II etap, będący jednocześnie zasadniczym etapem projektu, to jest faza budowy i wyposażenia głównych obiektów Akademii. Uczestniczyło w nim ponad 90 polskich dostawców i podwykonawców. Na powierzchni 70 hektarów zbudowany został kompleks budynków uczelni, specjalistyczne centra dydaktyczne, infrastruktura socjalna dla studentów i pracowników, oraz osiedle dla kadry akademickiej.

W skład budynków głównych Akademii wchodzą między innymi 4 aule wykładowe, 35 sal do prowadzenia ćwiczeń, biura administracji uczelni czy 30 nowocześnie wyposażonych laboratoriów tematycznych. To także Centrum Symulatorów Morskich, które przygotuje studentów do obsługi zarówno małych rybackich statków, jak i dużych kontenerowców.

W ramach obiektów dydaktycznych powstało również Centrum Siłowni Okrętowej stanowiące dokładne odzwierciedlenie siłowni okrętowej na statku. W ten sposób uczniowie mogą odbywać kursy z zakresu obsługi zarówno silnika głównego, jak i pozostałych, ważnych elementów znajdujących się w typowej siłowni statku.

Jednym z najbardziej innowacyjnych obiektów powstałych w kompleksie Akademii jest Centrum Treningowo-Ratownicze. Podstawą kompleksu jest basen długości 50m wyposażony m.in. w platformę do prowadzenia ćwiczeń w zakresie technik ratowniczych, zrzucania łodzi ratunkowej i tratw pneumatycznych.

Na terenie Akademii powstały dwa nowoczesne akademiki dla studentów oraz osiedle dla kadry akademickiej. W obydwu przypadkach elementy konstrukcyjne, wszelkie materiały budowlane i pełne wyposażenie obiektów zostały dostarczone z Polski w formie modułów i prefabrykatów. Gotowe obiekty zmontowały ekipy polskich producentów.

Prace obejmowały również wyposażenie terenu w pełną infrastrukturę, w tym doprowadzenia wodociągu i linii średniego napięcia, wykonanie dróg, oświetlenia, ogrodzenia, kanalizacji, oczyszczalni ścieków czy sieci IT. Przedsięwzięcie miało na celu jak najszersze wykorzystanie polskiego potencjału.

Cały projekt – jak informuje Jarosław Popis – Opiera się na koncepcji, by jak najwięcej komponentów pochodziło z Polski. Chodziło o wykorzystanie potencjału polskich podwykonawców i dostawców. Skutkowało to zaangażowaniem ponad 90 firm z Polski i pracą ponad 250 polskich pracowników na budowie, w Namibe.

W niedługim czasie planowane jest uruchomienie tzw. roku zerowego, którego zadaniem jest wyrównanie kwalifikacji przyszłych adeptów. Obecnie Navimor przymierza się do realizacji III etapu projektu. Faza ta zakłada m.in. wybudowanie i wyposażenie kliniki uczelnianej, kompleksu sportowego, centrum przetwórstwa kraba i langusty, dostawę specjalistycznego statku szkoleniowo-badawczego i uzupełnienie nowoczesnego sprzętu laboratoryjnego. Planowana jest także kontynuacja wsparcia edukacyjnego, w tym szkolenie personelu angolskiego i udział polskich wykładowców w uruchamianiu procesu nauczania.

Przedstawiciele Komisji Europejskiej, którzy wizytowali budowę, określali przygotowany i realizowany przez Polskę projekt jako modelowy przykład przedsięwzięcia wpisującego się w politykę ograniczania emigracji z kontynentu afrykańskiego poprzez tworzenie szans rozwojowych dla młodego pokolenia.

Również dla rządu Angoli tworzona Akademia jest projektem szczególnym i w oficjalnych prezentacjach określana jest mianem „duma Angoli”.