W 2016 r. Zakład Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej w Tomaszowie Mazowieckim zakończył wartą ponad 208 mln zł inwestycję, z której ponad 101 mln zł pozyskano w ramach funduszy europejskich.
Zmodernizowana oczyszczalnia ścieków jest w chwili obecnej jednym z najnowocześniejszych obiektów w kraju, spełniającym rygorystyczne normy środowiskowe. Przeprowadzona inwestycja wpłynęła również znacząco na komfort życia mieszkańców – nie tylko poprzez niwelację typowego dla tego typu obiektów zapachu, lecz również poprzez budowę ponad 100 km sieci kanalizacyjnej. Dzięki temu w chwili obecnej większość mieszkańców jest podłączona do sieci kanalizacyjnej, co znacząco wpłynęło na redukcję 2000 przydomowych szamb, z których dotychczas korzystali ludzie. Po dokonanej modernizacji zakład wprowadził również nowoczesny system zarządzania systemem wodno-ściekowym, który pozwala na bieżące monitorowanie całej sieci i szybką reakcję w przypadku awarii. Sam obiekt oczyszczalni ścieków, po modernizacji, stanowi imponujący przykład nowoczesnych rozwiązań w zakresie gospodarki wodnej i ściekowej bez przykrych następstw dla okolicznych mieszkańców.
– Po modernizacji nasza oczyszczalnia może być swobodnie zwiedzana przez mieszkańców miasta bez niedogodności zapachowych, a wypuszczana z niej woda jest czystsza od tej w samej rzece Pilicy. Dzięki inwestycji wzrósł poziom skanalizowania aglomeracji Tomaszowa Mazowieckiego z 74,8% do 95,4%. Oznacza to, że 15,5 tys. mieszkańców zyskało dostęp do kanalizacji, a miasto uplasowało się w czołówce innowacyjnych i ekologicznych gmin woj. łódzkiego, charakteryzujących się niemal stuprocentowym stopniem wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjną, przekraczając tym samym o blisko 30% średnią wojewódzką – podkreśla prezes zakładu, Maria Chilińska.
ZGWK działa na obszarze Natura 2000 dlatego też bardzo ważnym aspektem przeprowadzanej inwestycji był pozytywny efekt ekologiczny jej realizacji. Redukcja ilości szamb poprzez przyłączenie do sieci nowych mieszkańców pozwoliła zniwelować zagrożenie zanieczyszczenia wód gruntowych nieczystościami z nieszczelnych zbiorników. Cała inwestycja od samego początku była również pod ścisłym nadzorem przyrodniczym. Wielokrotnie w trakcie inwestycji prace modernizacyjne musiały być wstrzymywane w celu ochrony lęgowisk okolicznych ptaków. Pracownicy wykonujący prace przyłączeniowe dokładali każdorazowo wszelkich starań w zakresie ochrony przyrody. Dzięki czemu prowadzone prace i wdrażane rozwiązania nie naruszały bogactwa fauny i flory wokół Tomaszowa Mazowieckiego.
Nadzór przyrodniczy nie zakończył się jednak wraz z inwestycją. Zakład w dalszym ciągu ściśle dba o otaczające go środowisko, silnie promując wraz z miastem kwestie ekologiczne. Działania te ukierunkowane są głównie w obszarze edukacji dla mieszkańców. W ramach przeprowadzonej modernizacji, zakład zaprosił mieszkańców miasta do zwiedzania nowej oczyszczalni ścieków. Podczas każdej z takich wycieczek uczestnicy mogli poznać nie tylko ogrom przeprowadzonych zmian, lecz również poznać aspekty funkcjonowania wszystkich elementów oczyszczalni. ZGWK systematycznie prowadzi edukację mieszkańców w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz ryzyka związanego z wadliwym korzystaniem z sieci kanalizacyjnej oraz przydomowych szamb.
Edukacja ze strony zakładu szczególnie silnie kierowana jest w stronę najmłodszych. ZGWK co roku przygotowuje szereg działań promujących ekologiczny styl życia wśród młodych mieszkańców Tomaszowa Mazowieckiego. Organizowane są happeningi, wystawy promujące działalność zakładu oraz pozytywne zachowania ekologiczne. W szkołach zbudowano kilkanaście fontann, z których mogą korzystać dzieci – woda w nich jest stale badana przez przedstawicieli zakładu, a najmłodsi nie muszą przynosić do szkoły stosu plastikowych butelek.
W samym mieście postawiono kilkanaście kubików, które informują o przeprowadzonej w zakładzie modernizacji oraz ukazują bogactwo otaczającej miasto przyrody. ZGWK prowadzi stały dialog z mieszkańcami, wsłuchując się w ich uwagi oraz problemy, co pozwala zakładowi skutecznie reagować na pojawiające się problemy oraz prowadzić efektywną edukację ekologiczną. Działania te jednoznacznie przyczyniają się do zwiększenia świadomości mieszkańców na temat działalności zakładu oraz znacząco wpływają na zmniejszenie liczby pojawiających się w mieście awarii. ZGWK stawia na edukację i dialog, a te działania przynoszą i jemu i miastu wymierne efekty.
Zakład ciągle szuka innowacyjnych rozwiązań w celu lepszej optymalizacji kosztów związanych z jego funkcjonowaniem. W chwili obecnej trwają prace nad projektem małej elektrowni wodnej, która generowałaby prąd w ramach wody spuszczanej do rzeki Pilicy. Planowana inwestycja pozwoli na większą optymalizację kosztów energii elektrycznej ponoszonych przez zakład. ZGWK złożył też wniosek o dofinansowanie projektu z funduszy europejskich i oczekuje na jego ostateczne rozpatrzenie.
Całkowicie innowacyjnym projektem zakładu, niespotykanym dotąd w Polsce, jest jednak plan odzyskiwania fosforu w oczyszczalni ścieków. Opracowywana technologia pozwoli na wytrącanie ze ścieków fosforu w postaci granulek. Do tej pory metoda ta byłą stosowana tylko w Kanadzie, USA i Wielkiej Brytanii. W chwili obecnej zakład zakończył już badania laboratoryjne nad opracowywaną technologią. Spółka jest już również na końcowym etapie analizy ekonomicznej projektu, który pozwoli kompleksowo ocenić możliwości sprzedaży pozyskiwanego fosforu, a tym samym rachunek zysków i strat całego przedsięwzięcia. Po zakończonej analizie zakład planuje złożyć wniosek o dofinansowanie projektu.
– Fosfor jest bardzo dobrym nawozem. Podczas prac nad projektem przeprowadziliśmy wiele rozmów z miastem oraz partnerami zewnętrznymi nad możliwościami wykorzystania technologii, zwłaszcza, iż posiadamy zakończone badania nad przydatnością technologii. Liczymy na duże zainteresowanie opracowywaną przez nas technologią – dodaje Maria Chilińska.
Tomaszów Mazowiecki jest miastem innowacyjnych rozwiązań, nie inaczej jest w przypadku ZGWK. W ramach przeprowadzanej modernizacji zakładu od samego początku szukano nowoczesnych, a zarazem ekonomicznych rozwiązań. Zastosowana technologia cieszy się zainteresowaniem zarówno innych zakładów, jak również uczelni. Konsekwentne przeprowadzone inwestycje zaowocowały nowoczesnym kompleksem. Dzięki czemu zakład jest dzisiaj przykładem dobrze przeprowadzonej modernizacji oraz gospodarki wodno-ściekowej prowadzonej w zgodzie ze środowiskiem naturalnym.
