Szacuję się, że jedna elektrownia emituje rocznie co najmniej 60 kg rtęci, która poprzez atmosferę dostaje się do wód oraz gleb, wpływając bardzo niekorzystnie na organizmy żywe. Do niedawna tematem nikt się nie zajmował, dopiero ustanowiona w 2013r. Międzynarodowa Konwencja Minamata wprowadziła szereg regulacji, których celem jest zminimalizowanie ryzyka zanieczyszczenia rtęcią min. poprzez ograniczenie emisji tego pierwiastka wynikającej z działalności człowieka. Z końcem roku 2017 r zapadała decyzja, że tym wymaganiom muszą sprostać także elektrownie.
– Rtęć jest pierwiastkiem bardzo lotnym, natomiast jej pary łatwo reagują z innymi związkami w atmosferze jak ozon czy związki chloru tworząc toksyczne jej formy. Toksyczność rtęci powoduje zaburzenia zmysłu wzroku, słuchu, czy mowy zaś w większych ilościach może powodować śpiączkę lub nawet śmierć – mówi dr hab. inż. Magdalena Wdowin z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.
Naukowiec w ramach projektu Lider pracowała nad projektem „Zastosowanie energetycznych surowców odpadowych do wychwytywania gazowych form rtęci ze spalin” realizowanym w Politechnice Lubelskiej.
Materiał do wychwytywania rtęci wytwarzany był z popiołu lotnego, powstającego w wyniku spalania paliw kopalnych. W ramach projektu opracowane zostały dwa rodzaje sorbentów zeolitowych modyfikowanych różnymi związkami. Otrzymany w reakcji syntezy popiołu lotnego z wodorotlenkiem sodu materiał, przypomina strukturą porowatą gąbkę, która wychwytuje i zatrzymuje gazowe zanieczyszczenia rtęci.
Innowacyjne rozwiązanie dr Wdowin będzie miało zastosowanie przede wszystkim w elektrowniach emitujących duże ilości rtęci, może się sprawdzić także spalarniach śmieci oraz krematoriach.
Projekt spotkał się z dużym zainteresowaniem. Aktualnie dr Wdowin we współpracy z firmą realizującą rozwiązania dla energetyki pracuje nad możliwością wykorzystania wyników projektu na skalę przemysłową.
Jadwiga Pasiut
