Bobry na dzień dobry

Przyroda to niezwykły twór – twór to życie, a jego jawna tajemnica przejawia się w nieskończoności. Aby uzyskać ten stan konieczna jest obszerna wiedza i działanie, bez ignorowania.

Regionalna Dyrekcja Ochrona Środowiska w Lublinie zrealizowała szereg projektów dotyczących czynnej ochrony przyrody. Jednakże projekt LIFE13 NAT/PL/000032 „W zgodzie z naturą – LIFE+ dla Lasów Janowskich” nieco różni się od pozostałych. – Otwieramy się na społeczeństwo lokalne i chcemy poprzez projekt włączyć je w proces ochrony przyrody. Zależy nam też, aby podjęte działania otwierały możliwość lokalnego rozwoju turystyki poprzez wskazanie jej form przyjaznych dla środowiska bądź, chociażby, propagowanie wytwarzania lokalnych produktów na bazie owoców leśnych – podkreśla Tomasz Wąsik, Naczelnik Wydziału Spraw Terenowych IV w Janowie Lubelskim. Budowanie płaszczyzny porozumienia z mieszkańcami, przedstawicielami lokalnych władz oraz przedsiębiorcami kształtuje pozytywną postawę w stosunku do czynności podejmowanych na rzecz ochrony przyrody.

Najważniejsze działania inwestycyjne, które przewiduje projekt, to budowa zastawek oraz remont grobli w rezerwacie Imielty Ług. Wśród nich przewidziano również m.in. zabiegi służące odtworzeniu otwartego charakteru torfowisk na powierzchni 94 ha – zachowując przy tym stanowiska cennych gatunków roślin i zwierząt oraz remont zastawki na przepływowym zbiorniku wodnym, służącym jako miejsce rozrodu płazów. Ważnym elementem projektu jest łagodzenie konfliktu na gruncie człowiek – przyroda, spowodowanego działalnością bobrów. Doliny rzek użytkowane rolniczo są podtapiane i przekształcane w stawy bobrowe. Dzięki działaniom bobrów zachodzi renaturalizacja terenu oraz wspomagana jest mała retencja. Na obszarach objętych projektem bóbr europejski stanowi czynnik kształtujący warunki przyrodnicze dla innych cennych gatunków.

Nadrzędnym celem projektu jest kompleksowa ochrona borów bagiennych i torfowisk, łącznie z ich florą i fauną na obszarze specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000 Uroczyska Lasów Janowskich oraz obszarze specjalnej ochrony ptaków Lasy Janowskie. Istnienie torfowisk żywych jest niezwykle ważne w kontekście hamowania postępu efektu cieplarnianego. Wśród działań na rzecz cennych gatunków objętych projektem warto wymienić m.in.: ochronę sasanki otwartej, kumaka nizinnego, odtworzenie miejsca rozrodu traszki grzebieniastej oraz monitoring głuszca. Zaplanowane działania integrują ochronę przyrody z lokalnymi potrzebami, dążąc przy tym do ochrony przyrody w gospodarczym wykorzystaniu lasów. Zwieńczeniem projektu będzie utworzenie bazy danych dotyczących walorów przyrodniczych terenu, rozszerzającej wiedzę o przyrodniczej wartości regionu, tak u lokalnej społeczności, jak i potencjalnych inwestorów.

Fundusze na realizację projektu pochodzą ze środków Komisji Europejskiej w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+ a także ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Komitet Sterujący przedsięwzięciem składa się m.in. z przedstawicieli Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Lasów Państwowych z obu Nadleśnictw, na terenie których projekt jest realizowany oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie.