Instytut Fizjologii Roślin PAN im. Franciszka Górskiego z Krakowa to jednostka naukowa, której zadaniem jest dbanie o odpowiedni rozwój i odporność roślin na niekorzystne czynniki klimatyczne, a co za tym idzie bezpieczeństwo upraw. Jednym z naukowców, który stara się rozwijać badania w tym kierunku jest dr hab. inż. Anna Janeczko, która za swoje prace została w tym roku nagrodzona Polską Nagrodą Inteligentnego Rozwoju. O jej obecnej działalności i nowych pomysłach opowiada w rozmowie z naszą redakcją.
Została Pani wyróżniona w kategorii „Naukowiec przyszłości” za projekt „Mutanty jęczmienia z zaburzeniami syntezy i percepcji brasinosteroidów w badaniach stresu temperaturowego” . Wszystko odbyło się w ramach IV Forum Inteligentnego Rozwoju. Czym jest dla Pani ta nagroda?
Jest to dla mnie ważne wyróżnienie. Cieszę się, że niezależna kapituła doceniła moją działalność naukową i pewien potencjał wdrożeniowy co daje też osobistą satysfakcję.
Nagroda jest również ważna pod kątem dalszego rozwoju badań naukowych. Pomaga przy staraniu się o kolejne projekty. Nagroda staje się także częścią mojej kariery i dorobku naukowego. Uważam także, że taka inicjatywa jak FIR to cenna platforma do dyskusji na temat komercjalizacji badań naukowych, a więc współpracy nauki i biznesu.
Nad czym obecnie pani pracuje?
Obecnie moje badania rozwijają się w dwóch kierunkach. Nadal pracuję nad aktywnością fizjologiczną brasinosteroidów. Projekty, za które zostałam wyróżniona skupiały się na wykorzystaniu hormonów w zwiększeniu odporności na stres środowiskowy jęczmienia i pszenicy, natomiast obecnie staram się również o rozpoczęcie badań z wykorzystaniem brasinosteroidów u rzepaku ozimego. Nie ma zbyt wielu prac poświęconych ich funkcji u tego gatunku. Rzepak jako ważna gospodarczo roślina w Polsce cierpi na stresy związane z występowaniem niskich temperatur, suszy i przede wszystkim zmienności klimatycznej.
Drugi kierunek to działania o większym potencjale wdrożeniowym, które opierają się na współpracy z firmami produkującymi oświetlenie LED. Chcemy wykorzystać naszą wiedzę z zakresu fizjologii roślin w celu stworzenia rozwiązania technicznego, które będzie można wdrożyć. Rozpoczęliśmy eksperymenty, których celem jest optymalizacja oświetlenia LED wykorzystywanego do uprawy gatunków takich jak m.in. papryka i bazylia.
Jakie są najważniejsze kierunki działań Instytutu?
Nasze działania skupiają się zarówno na obszarze rolniczym jak i biologicznym. Naukowcy Instytutu pracują m.in. nad wyprowadzaniem nowych linii do hodowli odmian i możliwościami ich wdrożenia. Ciągle badać będziemy także aspekty przystosowawcze roślin do zmieniających się warunków klimatycznych, dzięki którym możemy między innymi opracowywać nowe strategie ochrony gatunków.
Jakub Maksymowicz