 jest ośrodkiem naukowo-badawczym){kind=link}
Rozmowa z prof. Ewą Bulską, dyrektor Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego na temat projektu „Badanie frakcjonowania izotopowego jonów metali po ich wiązaniu z biomolekułami: zaawansowane zastosowanie wielodetektorowej spektometrii mas z indukcyjnie sprzężoną plazmą”
Będąc pracownikiem Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego kieruje Pani również jednym z większych w Polsce centrum naukowym powstałym z funduszy POIG (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka). Jakie możliwości stwarza kierowane przez Panią Centrum ?
Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego (CNBCh UW) jest ośrodkiem naukowo-badawczym zlokalizowanym na uniwersyteckim kampusie „Ochota”. Podstawowym celem działalności jest prowadzenie zaawansowanych badań o dużym znaczeniu naukowym, których wyniki są wykorzystywane do rozwoju nowych technologii. Misją CNBCh UW jest wspieranie transferu wiedzy i technologii dla gospodarki oraz wzmacniania współpracy Uniwersytetu Warszawskiego z otoczeniem biznesowym. Poza tym jest miejscem otwartym na realizację odważnych pomysłów naukowych, również o charakterze interdyscyplinarnym. Atutem CNBCh UW są świetnie wyposażone laboratoria B&R oraz wysoki poziom merytoryczny kadry naukowej, co sprzyja podejmowaniu interdyscyplinarnych wyzwań.
W takim właśnie miejscu mogę realizować również własne pomysły naukowe, między innymi badania interdyscyplinarne na pograniczu biologii, chemii i medycyny, badania poświęcone poznaniu metabolizmu substancji biologicznie aktywnych.
Jakie jest znaczenie substancji biologicznie aktywnych i jakie badania pozwalają na śledzenie ścieżek metabolicznych?
Wśród wielu substancji chemicznych obecnych w organizmie niezmiernie istotne są te, które zawierają wybrane metale lub metaloidy występujące w organizmach w niewielkich stężeniach. Decydującą rolę w pobieraniu, metabolizowaniu i transporcie danej substancji na poziomie komórkowym odgrywają równowagi chemiczne wynikające ze specyficznego oddziaływania danego pierwiastka z różnymi, uczestniczącymi w tych oddziaływaniach ligandami.
Laboratorium, w którym pracuję wraz z grupą młodych, ambitnych współpracowników jest wyposażone w nowoczesne przyrządy pomiarowe umożliwiające uzyskiwanie komplementarnych informacji. Chromatografia pozwala na rozdzielenie złożonych mieszanin i wyodrębnienie poszukiwanej substancji lub grupy związków chemicznych o zbliżonych właściwościach. Następnie wykorzystujemy techniki spektralne, w tym spektrometrię mas do identyfikacji poszukiwanych związków, do określenia ich zawartości lub do wyznaczenia składu izotopowego dla wybranych pierwiastków.
Chcemy dowiedzieć się jak określone pierwiastki i ich metabolizm wpływają na organizm człowieka. Badanie stosunków izotopowych dla danego pierwiastka pozwoli nam głębiej zajrzeć w te procesy i stwierdzić, czy np. przy przechodzeniu danej substancji przez błony komórkowe zachodzą efekty izotopów. Być może ta wiedza pozwoli nam na rozszerzenie metod diagnostycznych np. wczesnego ostrzegania o niekorzystnych procesach zachodzących w organizmie. Zdajemy sobie sprawę, że nasze badania mają ogromny potencjał w medycynie.
Badania izotopowe są wykorzystywane również w monitorowaniu doping w sporcie, czyli obecności substancji zabronionych w organizmie sportowców. W ramach realizowanego kilka lat temu projektu potwierdziliśmy, że na podstawie stosunków izotopowych np. węgla można stwierdzić, czy dana substancja jest naturalnym składnikiem organizmu sportowca, czy została wprowadzony do organizmu jako środek dopingujący. Idąc tym tropem coraz bardziej interesujemy się frakcjonowaniem oraz badaniami stosunków izotopowych dla kolejnych pierwiastków, które do tej pory nie były badane, mowa tutaj o selenie, chromie, wapniu czy magnezie – często słyszymy o nich podczas suplementacji diety. Nasze badania dotykają właśnie takich zagadnień.
Życzymy sukcesów!
Sebastian Wach
