W ramach projektu pn. „Total Biodegradable Packaging” realizowanej w ramach programu pod nazwą „Inkubator Innowacyjności 4.0” realizowanego w ramach projektu pozakonkursowego pn. „Wsparcie zarządzania badaniami naukowymi i komercjalizacja wyników prac B+R w jednostkach naukowych i przedsiębiorstwach” w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (Działanie 4.4), zespół naukowy pod kierunkiem dr hab. inż. Eweliny Jamróz, prof. URK opracował całkowicie biodegradowalne opakowania, które składa się z dwóch części: twardej tacki oraz elakstycznej dwuwarstwowej folii.
Dr hab. inż. Ewelina Jamróz, prof. UR w swoich badaniach naukowych skupia się w obszarze zaprojektowania biodegradowalnych materiałów biopolimerowych typu ‘smart’. Profesor Jamróz jako jedyna na świecie opracowała całkowicie biodegradowalne folie oraz mikro- i nanokapsułki na bazie furcelleranu (polisacharydu pozyskiwanego z alg czerwonych Furcellaria lubricalis), wzbogacone we właściwości antyoksydacyjne i/lub przeciwdrobnoustrojowe. Pani Profesor Jamróz studia magisterskie ukończyła w 2010 roku na Wydziale Rolniczo – Ekonomicznym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, na kierunku Rolnictwo, specjalności Agroekonomia obroną pracy pt. nt.: „Podatność krajowych oraz zagranicznych odmian owsa na fuzaryjną zgorzel siewek”. W 2011 roku ukończyła studia inżynierskie na kierunku Ogrodnictwo, specjalności – Ogrodnictwo z marketingiem również na Uniwersytecie Rolniczym obroną pracy pt.: „Analiza czynników wpływających na gynogenezę u cebuli”. W 2013 roku ukończyła studia podyplomowe – Chemia dla Nauczycieli na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie w 2014 roku ukończyła studia doktoranckie na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie obroną pracy doktorskiej pt.: „Synteza biodegradowalnych kompleksów białkowych furcelleranu i ich zastosowanie” oraz uzyskała tytuł: Doktora nauk rolniczych, specjalność agronomia, specjalizacja ochrona środowiska.
Na rozmowę z Panią Profesor zaprasza Sebastian Wach dziennikarz sekcji rzecz o innowacjach.
Jakie były główne założenia projektu?
Główne założenia projektu dotyczyły zaprojektowania dwuwarstwowych folii wzbogaconych w ekstrakt z borówki brusznicy oraz opracowanie twardej tacki na bazie fusów z herbaty zielonej. W ten sposób zostało wytworzone całkowicie biodegradowalne opakowanie, gdzie jego dół stanowi twarda tacka a górę elastyczna dwuwarstwowa folia.
Jakie cele wyznaczaliście sobie Państwo wraz z realizacją projektu?
Przede wszystkim opracowanie opakowania, które jest naturalne, biodegradowalne, ale także posiada właściwości aktywne, czyli potrafi przedłużyć czas trwałości łososia.
Niezwykle fundamentalną rolę odgrywa w tym projekcie spojrzenie na ekologię
Aspekt środowiskowy był niezwykle dla Nas istotny podczas trwania projektu. Opracowaliśmy opakowanie, które ulega biodegradacji w niecałe 3 tygodnie. W składzie twardej tacki były już wcześniej wykorzystane fusy z parzenia zielonej herbaty, krótko mówiąc daliśmy im drugie życie. Ponadto, w składzie folii jest hydrolizat żelatynowy, który jest pozyskiwany z niewykorzystanych części ryby jak skóra, głowa, płetwy. Takim podejściem redukujemy ilość odpadów z przemysłu rybnego.
Czy świadomość ludzi na temat ekologii jest zdecydowanie większa?
Oczywiście, obecny konsument to konsument świadomy, doinformowany i wymagający. Przeprowadzone jest wiele badań, które wskazują, że obszar ekologii podczas wyboru produktu czy opakowania jest niezwykle istotny. Zaczynamy bardzo świadomie podchodzić do tego, że środowisko przez nasze wybory może zyskać. Rosnąca świadomość środowiskowa, powoduje zwiększenie zainteresowania konsumentów materiałami biodegradowalnymi, które nie mają negatywnego wpływu na środowisko. Ze względu na członkostwo Polski w strukturach europejskich, konieczne jest dostosowanie się do panujących regulacji dotyczących gospodarki odpadami, w szczególności opakowaniowymi.
Czym wyróżniają się Państwa opakowania? W czym tkwi ich innowacyjność?
Nasze opakowania ulegają bardzo szybko biodegradacji, są pozyskiwane z naturalnych składników. To jest podstawa, która decyduje o tym, że nasze folie różnią się od folii syntetycznych. Natomiast wartością dodaną są właściwości aktywne- potrafimy przedłużyć czas trwałości produktów o kilka dnia- folie syntetyczne takich właściwości nie posiadają.
Czy okres pandemii przeszkodził, czy wręcz pomógł?
Okres pandemii wygenerował jeszcze więcej odpadów opakowaniowych, które przez dziesiątki lat będą zalegać na całej kuli ziemskiej. Ten okres jeszcze bardziej podkreślił słuszność naszych badań. Musimy znaleźć odpowiednią alternatywę dla tworzyw syntetycznych. Oczywiście muszę zaznaczyć, że na pewno nie uda się znaleźć zamienników pod każdy rodzaj opakowań z tworzyw sztucznych, ale zmiana choćby o 10% już stanowi konkretny krok.
W projektach niezwykle ważna jest ciągłość i wdrożeniowość, najgorsze jest chowanie projektów do szuflady…
Tak to prawda, niestety wiele ciekawych pomysłów trafia albo do szuflady albo do kosza. Obecnie współpracuję z wieloma przedsiębiorcami, którzy widzą, że ekonomia może iść z ekologią w parze.
Jakie kolejne plany?
Został tylko jeden- wdrożenie do przemysłu produktów, które opracowaliśmy i prace obecnie trwają. Ponadto, w ramach innych projektów jako zespół badawczy opracowujemy również powłoki oraz emulsje, które też potrafią przedłużyć czas trwałości produktów spożywczych.
Życzymy dalszych sukcesów oraz realizacji ogromnej pasji w drodze dbałości o ekologię oraz innowacyjne rozwiązania idące ze sobą w parze! Gratulujemy tak fantastycznej pracy.
Sebastian Wach
