Rozmawiamy z dr Katarzyną Malarz na temat projektu pt. „Nowe spojrzenie na wieloaspektową terapię celowaną w leczeniu glejaka wielopostaciowego”.

Jak można scharakteryzować glejaka?

Glejak wielopostaciowy (GBM) jest nowotworem gleju gwiaździstego i należy do najbardziej agresywnych pierwotnych guzów ośrodkowego układu nerwowego (OUN), który charakteryzuje się złym rokowaniem i skrajnie złośliwym przebiegiem klinicznym. Zgodnie z klasyfikacją WHO przypisuje się mu najwyższy 4 stopień złośliwości. Cechami charakterystycznymi GBM jest mocno zróżnicowany i heterogeniczny obraz fenotypowy i genetyczny, który odzwierciedla wysokie tempo wzrostu i proliferacji komórek guza. Dodatkowo GBM charakteryzuje się dużymi ogniskami martwicy, a jego agresywność związana jest z niezwykle dynamicznym rozrostem naczyniowym oraz zdolnością do naciekania na okoliczne tkanki.

Jak wygląda jego złośliwość/przerzutowość, jaki stanowi procent złośliwych guzów mózgu?

GBM jest najczęściej spotykanym nowotworem spośród pierwotnych guzów mózgu i OUN. Stanowi on 10–18% wszystkich guzów wewnątrzczaszkowych i 50–60% nowotworów gleju gwiaździstego. Jak wspomniałam jest to nowotwór charakteryzujący się wysoką złośliwością i tragicznym rokowaniem od momentu postawienia diagnozy. Mediana przeżycia pacjentów z GBM wynosi od 12 do 15 miesięcy, a 5-letnie przeżycie pozostaje na poziomie poniżej 5%, pomimo stosowania intensywnych metod leczenia.

Główny cel projektu?

Głównym celem projektu jest poszukiwanie wielocelowych inhibitorów kinaz tyrozynowych, oddziałujących z pierwszym (EGFR) i ostatnim (mTOR) elementem ścieżki sygnalizacyjnej EGFR w glejaku wielopostaciowym.

Czy takie badania mogą być przełomowe w terapii celowanej?

Warto podkreślić, że cel projektu jest wysoce innowacyjny, ze względu na pionierskie badania w tej dziedzinie. Nikt wcześniej bowiem nie próbował zaprojektować inhibitorów wykazujących wspólne działanie hamujące wobec dwóch kinaz: tyrozynowej EGFR oraz serynowo-treoninowej mTOR. Obecnie istnieją jedynie raporty pokazujące potencjał terapeutyczny dla związków wykazujących dwucelowe działanie inhibicyjne wobec kinaz lipidowych PI3K oraz mTOR. Nowe związki będą ukierunkowane na komórki glejaka, charakteryzujące się wysoką heterogennością molekularną. Stąd nasze podejście zakłada badania na różnych modelach komórkowych: sferoidach 3D i liniach pierwotnych pochodzących od pacjentów, które mogą lepiej odzwierciedlać mikrośrodowisko guza mózgu. Takie podejście jest innowacyjne w porównaniu z innymi badaniami w tej dziedzinie.

Jak te badania mogą się przełożyć na niedaleką przyszłość?

Nasz projekt dostarczy nowych struktur i pomysłów, które będą przydatne w chemii medycznej, biologii nowotworów i które mogą być wykorzystane jako nowe możliwości w projektowaniu leków. Ponadto, w przypadku sukcesu, najbardziej aktywne związki otrzymane w tym projekcie mogą stać się wiodącymi strukturami lub nowymi lekami w przyszłości.

Sebastian Wach

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj