Rozmawiamy z mgr Sonią Trojan na temat projektu pn. „Znaczenie inhibicji nowotworowo specyficznych izoenzymów PFK-II (PFKFB3 i PFKFB4) w przełamywaniu oporności na inhibitory BRAF w terapii czerniaka złośliwego”.
Czym charakteryzuje się czerniak złośliwy?
Czerniak jest jednym z najbardziej inwazyjnych i agresywnych nowotworów skóry, charakteryzującym się dużą dynamiką oraz tempem rozwoju.
Co w głównej mierze powoduje ten nowotwór?
Za główne przyczyny powstawania czerniaka uznaje się promieniowanie UV oraz predyspozycje genetyczne. Około 40% czerniaków tworzy się na podłożu już istniejącej zmiany barwnikowej, a ponad 50% wszystkich czerniaków to zmiany powstające de novo.
Jak wygląda jego przerzutowość?
W początkowych fazach rozwoju, komórki czerniaka rozwijają się jako płaska zmiana na powierzchni skóry. W miarę progresji choroby komórki zaczynają naciekać pionowo w głąb skóry. Kolejnym etapem jest formowanie przerzutów. Początkowo satelitarnych oraz in transit, następnie węzłowych i odległych. Organami najbardziej narażonymi są wątroba, płuca, mózg oraz kości.
Czy nowotwory charakteryzują się dużą aktywnością glikolityczną?
Nowotwory charakteryzują się dużą aktywnością glikolityczną, co pozwala na uzyskanie optymalnego poziomu energii oraz dostarcza związków pośrednich do biosyntezy metabolitów niezbędnych dla intensywnie proliferujących komórek. Enzymem związanym z glikolizą, którego wysoka ekspresja pojawia się w nowotworach, jest fosfofruktokinaza II (PFK-II). W komórkach nowotworowych obserwuje się ekspresję izoenzymów PFK-II kodowanych przez geny PFKFB3 i PFKFB4. Szereg doniesień literaturowych wskazuje na korelację między ekspresją PFK-II, a agresywnością nowotworów, sugerując, że enzym ten może mieć istotne znaczenie dla procesu kancerogenezy.
Jaka jest główna hipoteza badawcza?
Hipoteza badawcza prezentowanego projektu zakłada, że nowotworowo-specyficzne izoenzymy PFKFB3/4 pełnią istotną rolę w zwiększaniu szybkości glikolitycznej, a tym samym wzrostu, przeżycia i oporności na leczenie komórek czerniaka, mogą stanowić nowy cel w terapii czerniaka.
Główny cel projektu?
Na podstawie uzyskanych w trakcie realizacji projektu danych sprawdzimy, czy celowanie w specyficzne dla nowotworu izoenzymy fosfofruktokinazy II może prowadzić do zahamowania szybkości glikolizy, a w konsekwencji do osłabienia wzrostu czerniaka oraz przełamania oporności powstającej w wyniku terapii inhibitorami BRAF. Charakterystyka ekspresji PFKFB3/4 u pacjentów z czerniakiem oraz zrozumienie roli ko-ekspresji tych izoenzymów w biologii złośliwego czerniaka mogą znacząco przyczynić się do opracowania nowych strategii terapeutycznych, ukierunkowanych na metabolizm glukozy, a tym samym najprawdopodobniej zmniejszających progresję tego wysoce śmiertelnego nowotworu.
Życzymy samych sukcesów i dziękujemy za rozmowę!
Sebastian Wach
