Moc obliczeniowa tysięcy komputerów już niedługo dostępna będzie w Cyfronecie – Akademickim Centrum Komputerowym AGH.
Jednostka jako lider projektu wraz z partnerami realizuje przedsięwzięcie, dzięki któremu możliwe będzie podejmowanie najbardziej wymagających zadań z różnych dziedzin nauki i gospodarki. O projekcie z Markiem Magrysiem, zastępcą Dyrektora ds. Komputerów Dużej Mocy, rozmawia Jakub Maksymowicz.
Projekt „Narodowa Infrastruktura Superkomputerowa dla EuroHPC – EuroHPC PL” to duże przedsięwzięcie. Realizację jakich celów zakłada?
Celem projektu jest budowa w Polsce dużej infrastruktury superkomputerowej, która pozwoli zwiększyć możliwości obliczeniowe dla nauki i innowacyjnej gospodarki. Dzięki niej realne stanie się prowadzenie badań, które były jak dotąd niemożliwe do realizacji, przyśpieszy też już trwające projekty obliczeniowe i zapewni wsparcie podczas sytuacji kryzysowych. Infrastruktura da nowe możliwości polskiej gospodarce, stworzy dostęp do zasobów, które są trudno dostępne w świecie komercyjnym z racji bardzo wysokiego kosztu zakupu. Jest to szczególnie ważne teraz, w dobie szybko rosnącego wykorzystania sztucznej inteligencji w badaniach i rozwoju produktów. Jeżeli chcemy rozwijać się na dużą skalę w tym obszarze, potrzebujemy potężnej mocy, którą zapewni projekt EuroHPC PL. Stąd konsorcjum składające się z czołowych jednostek naukowych w kraju, w tym członków Konsorcjum PL-Grid (konsorcjum polskich centrów komputerów dużej mocy) oraz jednostek specjalizujących się w komputerach kwantowych. Należą do nich: Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej, Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej PAN oraz Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.
Każdy z nas ma na co dzień do czynienia z komputerami. Czym są zatem superkomputery?
Najprostsza analogia, aby wyjaśnić czym jest superkomputer, to porównanie go do zwykłego PC, tak, jak porównuje się samochód Formuły 1 do tych, którymi jeździmy codziennie po ulicach. Generalnie każdy z nich ma 4 koła i służy do przemieszczania się, ale różnice między nimi są ogromne. Superkomputer, jak bolid Formuły 1, jest skonstruowany do osiągania konkretnych, ekstremalnych celów, które nie są możliwe dla zwykłego komputera. Obecnie duże maszyny obliczeniowe składają się z setek lub tysięcy połączonych ze sobą szybką siecią serwerów, które mogą pracować wspólnie nad jednym zadaniem. Dzięki temu można odtworzyć w świecie wirtualnym procesy, których nie potrafimy jeszcze przeprowadzić za pomocą eksperymentu. W ten sposób możemy symulować zjawiska zachodzące w odległych galaktykach bądź zrozumieć lepiej działanie komórek w ludzkim organizmie. Superkomputery wykorzystywane są m. in. w chemii, fizyce, biologii, humanistyce czy naukach inżynieryjnych.
Dzięki nim jesteśmy w stanie obniżyć koszty wytwarzania nowych materiałów i produktów np. w branży samochodowej czy lotniczej, symulując zdarzenia niemożliwe lub zbyt kosztowne do odtworzenia w świecie rzeczywistym. W ramach projektu zapewniamy też dostęp do komputerów kwantowych, dzięki czemu możemy badać, w jakich kierunkach będą rozwijać się infrastruktury obliczeniowe w przyszłości.
Projekt zakłada powstanie czterech laboratoriów, między innymi do zastosowań superkomputerów w medycynie oraz poświęcone efektywności energetycznej i obliczeniowej oprogramowania HPC. Co laboratoria te zapewnią?
Tworzymy aplikacje w zakresie wsparcia obliczeń na potrzeby medycyny, dlatego, że jest to obecnie mocno rozwijająca się dziedzina, która wymaga dużej mocy obliczeniowej. Mowa przede wszystkim o medycynie spersonalizowanej, gdzie wykorzystuje się sztuczną inteligencję m.in. w procesie diagnostyki. Są to bardzo perspektywiczne zastosowania i chcemy dać polskiej nauce i gospodarce możliwości do ich rozwijania. W laboratorium poświęconym efektywności energetycznej tworzymy bardzo solidny fundament wiedzy i narzędzi dla naszych użytkowników w zakresie tego, jak najbardziej efektywnie wykorzystać każdą minutę pracy superkomputera, gdyż jest to unikalne urządzenie wymagające dużej ilości energii elektrycznej i rozbudowanych systemów chłodzenia.
W jaki sposób będą mogły zgłaszać się do Państwa podmioty chcące skorzystać z infrastruktury?
Wszystkie usługi budowane w ramach projektu będą dostępne za pośrednictwem Portalu PLGrid. Oferujemy korzystanie z infrastruktury zarówno przez uczelnie i instytuty badawcze dla celów naukowych w ramach części niegospodarczej, jak również przez innowacyjną gospodarkę i administrację publiczną w części gospodarczej. Jest to o wiele bardziej opłacalne niż samodzielna inwestycja we własną infrastrukturę. Warto zaznaczyć, że zapewniamy pełne wsparcie zespołu specjalistów posiadających wieloletnie doświadczenie w pracy z superkomputerami, którzy doradzą, jak w sposób najbardziej efektywny skorzystać z infrastruktury.
Budowane w ramach projektu superkomputery, w tym najszybszy komputer w Polsce o mocy ponad 35 PFLOPS, będą udostępnione produkcyjnie od 1 stycznia 2024 roku.
