Rak jajnika to główna przyczyna zgonów spowodowanych nowotworami ginekologicznymi.
O swoich badaniach w ramach projektu „Spontaniczne starzenie się komórek raka jajnika jako niedoceniana determinanta progresji nowotworu: badania na modelach in vitro i in vivo, opowiada prof. dr hab. n. med. Krzysztof Książek z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
W trakcie badań prowadzonych przez mój zespół nad komórkami raka jajnika, zaobserwowaliśmy, że guzy od pacjentek w różnych stadiach choroby cechują się znaczącym odsetkiem komórek starych. Co istotne były to pacjentki nie poddawane wcześniej chemio- lub radioterapii, co oznacza złamanie dotychczasowego paradygmatu o braku tego typu starzenia w komórkach nowotworowych – komentuje profesor.
Podczas starzenia, stare komórki somatyczne, prócz zatrzymania podziałów komórkowych, charakteryzuje nadprodukcja czynników pobudzających rozrost komórek nowotworowych. Nasze badania dowiodły, że tę samą cechę wykazują spontanicznie stare komórki raka jajnika. Pojawiło się więc pytanie: czy starzenie komórek rakowych powinno być rozpatrywane jako zjawisko ograniczające postęp choroby, czy raczej jako proces zwiększający agresywność nowotworu? Poszukując odpowiedzi, profesor porównuje mechanizmy oraz skutki działania komórek raka jajnika starzejących się spontanicznie oraz polekowo.
Nasze badania wskazują, że zjawisko spontanicznego starzenia się komórek raka jajnika, zachodzące powoli, może być traktowane jako proces wzmagający chorobę, negatywny z punktu widzenia pacjenta. Proces starzenia się komórek rakowych wywołany działaniem leków jest dynamiczny, nie pozwala na rozwinięcie w komórkach cech nowotworowych, zatem można traktować go jako zjawisko przeciwnowotworowe, pozytywne dla pacjenta – tłumaczy kierownik projektu.
Jestem głęboko przekonany, że omawiany projekt ma przełomowe znaczenie dla postrzegania roli starzenia komórkowego w rozwoju raka jajnika, a jego owoce mogą mieć duże znaczenie dla chirurgów onkologicznych, którzy w trakcie oceny śródoperacyjnej guza mogą wyciągnąć określone wnioski co do rokowania na podstawie statusu leczenia pacjentki i obecności w guzie komórek starych – podsumowuje prof. Książek.
Monika Wolnik
