W materiałach, zarówno na etapie ich produkcji, jak i użytkowania, często występują tzw. naprężenia szczątkowe. Mają one wpływ m.in. na wytrzymałość zmęczeniową elementów urządzeń i konstrukcji.
Nad metodą skutecznego ich pomiaru pracuje dr inż. Tomasz Brynk z Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej.
Głównym celem projektu o nazwie „Opracowanie metody badań naprężeń szczątkowych z wykorzystaniem cyfrowej korelacji obrazów 3D” było stworzenie metody badawczej, która umożliwiłaby wyznaczanie naprężeń m.in. w materiałach wytwarzanych metodami dużego odkształcenia plastycznego. Ma ona być ulepszona i dokładniejsza względem obecnie stosowanych technik dzięki wykorzystaniu cyfrowej korelacji obrazów 3D (3D DIC) zbierającej obrazy z dwóch kamer. Zdjęcia są rejestrowane przed nawierceniem i po nawierceniu otworów w powierzchni danego obiektu w celu wykrycia niewielkich odkształceń spowodowanych obecnością naprężeń szczątkowych. Dzięki zastosowaniu metody optycznej uzyskać można znacznie większą liczbę punktów pomiarowych (setki lub nawet tysiące) w porównaniu z metodą tradycyjną. Warto wspomnieć, że technikę będzie można wykorzystywać dla dowolnej grupy materiałów metalicznych, np. stosowanych w rurociągach w elektrowniach.
W ramach projektu skonstruowano specjalne stanowisko badawcze służące do wykonywania pomiarów z wykorzystaniem kamer. Skuteczność metody została potwierdzona podczas testów wstępnych i obecnie dr inż. Tomasz Brynk stosuje ją już do elementów docelowych, jakimi są pręty ze stali austenitycznej wytwarzane metodą dużego odkształcenia plastycznego.
– Opracowana technika pomiarów naprężeń szczątkowych może zostać wykorzystana zarówno w badaniach nowoczesnych materiałów, jak i w zastosowaniach typowo inżynieryjnych. Elementy stanowiska pomiarowego, których skuteczność potwierdziłem już w warunkach laboratoryjnych, mogą stanowić bazę dla przenośnego systemu możliwego do zastosowania np. w różnych instalacjach przemysłowych.