W raku płuca można wyróżnić dwa najczęściej występujące podtypy molekularne – rak płuca z mutacją EGFR i mutacją KRAS. Występują one najczęściej niezależnie od siebie. Ponadto wykazano, że mutacje KRAS często są skorelowane z paleniem wyrobów tytoniowych przez pacjenta w ciągu życia, podczas gdy mutacje EGFR występują najczęściej u pacjentów niepalących. 

Niewątpliwie palenie papierosów jest głównym czynnikiem wywołującym tę chorobę. Wiemy również, że dym tytoniowy zawiera wiele szkodliwych substancji chemicznych, które mogą wywoływać m.in. zmiany epigenetyczne. Wykazano np., że dym tytoniowy zwiększa acetylację histonów oraz, że u palaczy chorych na raka płuca aktywność enzymów odpowiedzialnych za deacetylację jest obniżona. Jednym właśnie z takich enzymów jest deacetylaza SIRT1. Dr Ewa Maj z Instytutu immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda Polskiej Akademii Nauk testuje w ramach badań podstawowych wpływ zmian epigenetycznych, jak acetylacja histonów, na zróżnicowaną wrażliwość komórek raka płuca (różniących się pod względem posiadanej mutacji: EGFR lub KRAS) na aktywność przeciwnowotworową witaminy D.

– Nasze badania wykazały, że komórki raka płuca, które posiadają mutacje w genie EGFR są wrażliwe na działanie przeciwnowotworowe witaminy D w przeciwieństwie do komórek z mutacją KRAS. Działanie witaminy D z kolei polega na regulacji transkrypcji genów, np. aktywując ekspresję genów, które mają działanie przeciwnowotworowe – stwierdza dr Ewa Maj. 

Czym właściwie jest sama deacetylaza? Jak wyjaśnia uczona – to nic innego jak enzym, który usuwa grupy acetylowe z białek histonowych bądź niehistonowych. Histony są to białka, na które nawleczona jest nić DNA w komórkach w jądrze komórkowym i w zależności od tego, jakie są modyfikacje tych histonów, np. czy są acetylowane lub nie, to poszczególne geny mogą być aktywowane lub wyciszone. 

– Rezultaty projektu mogą poszerzyć naszą wiedze o tych dwóch podtypach molekularnych raka płuca w kontekście różnic w zmianach epigenetycznych między nimi i dalej też poznać oraz zrozumieć czynniki, które powodują, że komórki raka płuca są oporne na przeciwproliferacyjne działanie witaminy D – wyjaśnia doktor. – Szukamy odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektóre komórki są wrażliwe, a niektóre oporne i w jaki sposób mechanizmy epigenetyczne mogą zakłócać działanie witaminy D – dodaje naukowiec.

Im więcej wiemy o naszym przeciwniku, tym skuteczniej możemy z nim walczyć. Okazuje się, że niezbędnym warunkiem tego, aby terapie kończyły się powodzeniem jest wnikliwa ocena molekularna nowotworu, a następnie dopasowanie odpowiedniej terapii. Dzieje się tak dlatego, ponieważ rak płuca jest heterogenny: dwóch pacjentów z rakiem płuca może mieć „swój indywidualny” typ raka, wymagający różnego leczenia.

Istnieje szansa, że przy zainteresowaniu potencjalnych inwestorów, w przyszłości, w ramach zastosowań aplikacyjnych, mogą powstać propozycje np. nowych testów diagnostycznych, oceniających np. różnice w zmianach epigenetycznych w raku płuca lub nowych kierunków terapii bazujących na oddziaływaniu na zmiany epigenetyczne i pozwalające włączyć do terapii przeciwnowotworowej także witaminę D. 

Dr Ewa Maj realizuje projekt (pełna nazwa: „Wpływ deacetylazy SIRT1 oraz zmian epigenetycznych na aktywność biologiczną witaminy D wobec komórek raka płuca”) w ramach grantu SONATA 14 nr 2018/31/D/NZ3/01739 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj