Naukowcy z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach poczynili milowy krok na drodze rozwoju zrównoważonych metod zagospodarowania toksycznych składowisk odpadów i skażonych gleb. Teraz przyszedł czas na podjęcie naglącego problemu przeciwdziałania skutkom suszy i rozwiązywania innych problemów środowiskowych.
Celem prowadzonych prac badawczych w projekcie PRELUDIUM Narodowego Centrum Nauki pn. „Rola mikroorganizmów w zasiedlaniu składowisk odpadów pohutniczych przez rośliny oraz ich wpływ na biodostępność pierwiastków śladowych” jest ocena wieloletniego wpływu zabiegów fitostabilizacyjnych na aktywność biologiczną podłoża, zbadanie roli mikroorganizmów w spontanicznym i wspomaganym zasiedlaniu składowisk przez rośliny oraz przede wszystkim analiza skuteczności wybranych szczepów bakterii w fitoremediacji gleb. Składowiska są bowiem terenami ekstremalnie zanieczyszczonymi metalami ciężkimi, gdzie dodatkowo panuje susza i zasolenie, a składniki pokarmowe są dla roślin trudnodostępne.
Badaliśmy bakterie solubilizujące fosfor oraz wiążące azot. Mikroorganizmy te mają za zadanie wspomagać rozwój roślin na terenach, gdzie zarówno azotu jak i fosforu jest w podłożu niewiele. Dodatkowo fosfor uruchomiony przez bakterie unieszkodliwia toksyczny ołów. Szczepienie roślin rosnących na pohutniczych odpadach badanymi mikroorganizmami istotnie wpłynęło na ich rozwój. Ponadto dodatek szczepionek zwiększył również aktywność enzymatyczną gleb i aktywność procesów sterowanych przez mikroorganizmy – wyjaśnia kierownik projektu mgr inż. Sylwia Siebielec.
W projekcie PRELUDIUM uczeni badają udział szczepów bakterii ze składowisk odpadów pohutniczych w promowaniu wzrostu roślin. Teraz idą o krok dalej, a pozyskane ze składowisk mikroorganizmy zamierzają wykorzystać do opracowania innowacyjnej technologii wytwarzania wzbogaconych mikrobiologiczne bionawozów wspomagających rozwój roślin w warunkach suszy. Potencjał mikroorganizmów zostanie spożytkowany w celu biostymulacji rozwoju i odporności roślin, a wprowadzenie egzogennej materii organicznej zwiększy dodatkowo zdolność retencyjną gleb.
Planujemy potencjał mikroorganizmów połączyć z egzogenną materią organiczną w postaci kompostu oraz pofermentu z biogazowni. Materia organiczna poprawia żyzność gleby, zwiększa pojemność wodną, poprawia wzrost i kondycję roślin, a dodatkowo posłuży również jako nośnik dla bakterii wyizolowanych ze środowiska. Odpad nie będzie tym samym bezużyteczną materią, a ponownie w bezpieczny sposób powróci do środowiska. Dzięki wykorzystaniu egzogennej materii organicznej podejście to wpisuje się w założenia gospodarki cyrkularnej – uzupełnia badaczka.
To właśnie projekt PRELUDIUM otworzył przede mną możliwość odbycia stażu naukowego w zagranicznej jednostce geomikrobiologii w Tuebingen w Niemczech. Również obecne plany badawcze nad wykorzystaniem mikroorganizmów do opracowania bionawozów nowej generacji są efektem tego właśnie projektu. Możliwość realizacji indywidualnych projektów badawczych jest bardzo istotna, zwłaszcza dla rozwoju młodych naukowców- podkreśla mgr inż. Sylwia Siebielec.
Joanna Laskowska
