Jak będzie wyglądała przyszłość ludzkości? Konia z rzędem temu, kto teraz odważy się wziąć odpowiedzialność za słowa i odpowiedzieć precyzyjnie na to pytanie. Dzisiaj – w dobie walki z pandemią koronowirusa – wiele osób i organizacji dopiero zaczyna dostrzegać, jak wielki wpływ na standard naszego życia społeczno-gospodarczego i bezpieczeństwo zdrowia, ma praca i badania prowadzone przez naukowców – już na etapie bardzo wstępnym, podstawowym.
Do tej pory informacje o wynikach badań nie gościły na pierwszych stronach gazet, nie zajmowały najlepszego czasu antenowego w telewizji, nie stanowiły czołowych i najbardziej gorących newsów największych internetowych portali horyzontalnych. Uczeni pracowali w ciszy, realizowali swoje badania w laboratoriach bez większego rozgłosu i zainteresowania największych mediów, nie uczestniczyli w wielu wydarzeniach gospodarczych, gdzie dzielili się swoim doświadczeniami z biznesem, inwestorami, przedstawicielami władzy.
Swoją aktywność związaną z prezentacją wyników badań naukowych ograniczali raczej do komunikacji badawczej – konferencji, sympozjów i czasopism naukowych. Ta komunikacja – w gronie specjalistów – jest oczywiście bardzo ważna, aby rozwijać prace nad konkretnymi zagadnieniami, ale nie wykracza ona poza kręg określonej grupy środowiska naukowego.
W przestrzeni publicznej utarło się przekonanie, że innowacje, które zmieniają nasze życie po prostu są – bez refleksji nad ich źródłem. Mało kto zwracał uwagę na pracę, jaką wkładają naukowcy w swoje projekty, aby zwiększyć szansę na ich praktyczne wykorzystanie na rynku gospodarczym, w konkretnych dziedzinach – najbardziej istotnych z punktu widzenia naszego życia i zdrowa. Bo – jak należy z całą mocą podkreślić – nigdy nie powstanie innowacja bez badań podstawowych wykonywanych w murach uczelni i instytutów.
Szczepionka na koronawirusa
Ogromny kryzys, który dotknął teraz cały świat – kryzys, którego finalnych skutków jeszcze do końca nie znamy, a które już bardzo odczuwamy – spowodował, że Naukowcy stali się tą grupą społeczeństwa, w kierunku której spoglądają teraz wszyscy. To z ich pracą wiążą nadzieję na lepszą przyszłość i zadają pytania, kiedy powstanie antidotum na paraliżujący nasz dotychczasowy świat wirus COVID-19.
Personel medyczny jest obecnie na pierwszej linii frontu. To bohaterzy, którzy walczą o ludzkie życie i zmagają się z ogromnymi problemami dnia codziennego. I za to otrzymują wiele gestów wsparcia. Ale na najważniejsze wsparcie cały czas czekamy – ma nim być skuteczna szczepionka na koronawirusa, o której stworzenie ścigają się zespoły naukowe z całego świata. A do tej walki niezbędne są badania podstawowe.
W ten wyścig włączają się również polscy naukowcy. Narodowe Centrum Nauki, czyli agencja wykonawcza powołana do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac empirycznych lub teoretycznych mających przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, ogłosiła konkurs pn. SZYBKA ŚCIEŻKA DOSTĘPU DO FUNDUSZY NA BADANIA NAD COVID-19.
Jak czytamy na stronie agencji: „Konkurs skierowany jest do badaczy, którzy mogą poszerzyć wiedzę na temat sposobów diagnozy, leczenia, zapobiegania COVID-19 oraz na temat psychologicznych i społecznych skutków pandemii. Budżet konkursu wynosi 10 mln zł.
Najważniejszym wyzwaniem, przed jakim obecnie wszyscy stoimy, jest poradzenie sobie z COVID-19. Dlatego naukowcy na całym świecie podjęli wysiłek, aby zrozumieć mechanizmy działania wirusa, wypracować testy diagnostyczne oraz opracować działania terapeutyczne zwalczające chorobę. Nie mniej ważne staje się opracowanie sposobów łagodzenia psychologicznych i społecznych skutków pandemii; tych których doświadczamy już teraz, oraz tych, których będziemy doświadczać w przyszłości. Wiedząc, że prace nad problematyką COVID-19 prowadzone są i w Polsce, uruchomiliśmy szybką ścieżkę finansowania takich badań – mówi prof. Małgorzata Kossowska, przewodnicząca Rady NCN. – Zdając sobie sprawę z powagi sytuacji i presji czasu, ogłaszamy konkurs, który jest pod wieloma względami inny, niż pozostałe nasze konkursy: ma bardzo krótkie terminy naboru i oceny, określoną grupę badaczy, do których go kierujemy oraz niezwykle elastyczne zasady realizacji grantu. Wierzymy, że to dodatkowe finansowanie oraz rozluźnienie reguł, ułatwi zespołom naukowców, którzy pracują nad tą problematyką, zintensyfikowanie swoich prac. Wierzymy, że polscy naukowcy mogą z powodzeniem włączyć się w walkę z COVID-19: dostarczyć dobrych rozwiązań medycznych, ale także psychologicznych i społecznych. Potrzebujemy ich bardziej niż kiedykolwiek – dodaje prof. Kossowska. ”
Najzdolniejsi naukowcy – szczególnie młodzi, rozpoczynający swoją karierę – potrzebują wsparcia na każdym etapie swych badań. I to wsparcie wieloaspektowe: finansowe, administracyjne, organizacyjne, szkoleniowe ale także wizerunkowe.
Gramy o przyszłość
W czasach globalizacji to umiejętność komunikacji często przeważa o sukcesie realizowanego projektu. Jest to niezmiernie ważny, a jednak często lekceważony i pomijany aspekt. Centrum Inteligentnego Rozwoju specjalizuje się w budowaniu wizerunku innowatorów i naukowców.
Przywiązujemy ogromną wagę do powstawania innowacji. Koncentrujemy się na trudnej i wyboistej drodze, jaką musi przejść innowator, by wprowadzić nowatorski produkt lub usługę na rynek. Od początku naszego funkcjonowania skupiamy się na budowaniu i wzmacnianiu wizerunku przede wszystkim właśnie Naukowców i ich wyników badań, poprzez upowszechnianie informacji w mediach, jak również pomoc w nawiązywaniu współpracy z biznesem podczas inspirującego wydarzenia gospodarczego – mówi Damian Baran, dyrektor Forum Inteligentnego Rozwoju. „Gramy o przyszłość” i „Odkrywamy to, co niewidzialne” – czyli hasła, które przyświecają kolejnym edycjom Forum Inteligentnego Rozwoju (w tym roku event zaplanowany jest na 26-27 listopada) doskonale odzwierciedlają misję Centrum Inteligentnego Rozwoju – inicjatora i głównego organizatora wszystkich pięciu edycji Forum, a także pomysłodawcę i wyłącznego organizatora Polskiej Nagrody Inteligentnego Rozwoju, w ramach której najbardziej popularna i wiodąca kategoria wyróżnienia brzmi „Naukowiec przyszłości”.
Dzięki tym uznanym na rynku narzędziom promocji innowacji i pozyskiwania inwestorów naukowcy otrzymują szansę na dotarcie do opinii publicznej z projektami, które w przyszłości mogą zmienić świat na lepsze. Nagroda i sama kategoria cieszy się już ogromnym prestiżem w środowisku naukowym i biznesowym, o czym świadczą publikacje w mediach.
Promocja nauki nie jest niczym nowym, nie jest też chwilowym hobby. Fakt, że postrzegana jest w dzisiejszych czasach jako nowinka, wynika z niedawnych zmian w relacjach społecznych. Ale przecież dzielenie się wiedzą i sposobami dochodzenia do odkryć jest oparte na wartościach od zawsze tkwiących w etosie nauki, takich jak prawda, wolność i mądrość. Bez nich nie powstałaby ta wewnętrzna potrzeba, która napędza proces naukowy.
Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że mocno ugruntowany w ostatnim stuleciu wizerunek naukowca jako osoby zamkniętej za murami uniwersytetu czy instytutu stał się niewątpliwie przyczyną zwiększenia dystansu, który dzieli go od zwykłych ludzi.
Z tego właśnie względu z jednej strony zainteresowanie nauką zmalało, a z drugiej – kwestia zaangażowania naukowców w komunikację zewnętrzną, skierowaną do wszystkich ludzi, spadła z listy zadań priorytetowych. Przedstawiciele sekcji tematycznej „Rzecz o Innowacjach” starają się od kilku lat zmienić ten stan rzeczy.
Obecnie w mediach bardzo dużo mówi się i pisze o pracy uczonych, a wszyscy ludzie na świecie, co zrozumiałe, są chłonni wiedzy i czekają na kolejne informacje dotyczące badań nad COVID-19. W obliczu pandemii potrzebny jest wzmożony, wspólny wysiłek naukowców na rzecz zrozumienia mechanizmu działania koronawirusa SARS-CoV-2, udoskonalenia testów diagnostycznych, znalezienia leków i zapobiegania jej skutkom.
Mamy nadzieję, że również po tym trudnym czasie nauka pozostanie obecna w mediach i przestrzeni gospodarczej. My na pewno będziemy kontynuować swoją pracę i misję nakierowaną na promowanie polskiej nauki. Poprzez naszą autorską sekcję tematyczną „Rzecz o Innowacjach”, która ukazuje się w najbardziej prestiżowych tytułach o tematyce społeczno-gospodarczej – tworzymy most przekazu informacji dla potencjalnych inwestorów, ale też ludzi, którzy chcą więcej wiedzieć o otaczającej ich rzeczywistości, i tym co się dzieje wokół nas. Na łamach „Rzecz o Innowacjach” w ostatnich latach ukazało się kilkaset artykułów poświęconych innowacyjnym badaniom naukowym, które mają w przyszłości szansę na komercjalizację, wdrożenie na rynek i sukces rynkowy w różnych dziedzinach – w tym tej najważniej – dotyczącej zdrowia społeczeństwa. Jako przedstawiciele Centrum Inteligentnego Rozwoju, jesteśmy pewni, że Naukowcy wygrają walkę z koronawirusem, a później z kolejnymi czekającymi nas zapewne zagrożeniami. Wierzymy też, że dzięki odpowiedniej promocji nauki – to „Naukowcy przyszłości” staną się w wielu przypadkach autorytetami dla młodych osób. Z nich młodzi ludzie będą czerpać wzorce.
