Rozmawiamy z dr hab. Radosławem Podsiadłym na temat projektu pt. „Pro-fluorescencyjne i pro-luminescencyjne próbniki do obrazowania in vivo nadtlenoazotynu – od syntezy do detekcji specyficznych markerów”.
Panie Profesorze na czym w głównej mierze skupia się projekt?
Projekt skupia się na stworzenie prostej metody umożliwiającej wykrycie bardzo reaktywnego utleniacza jakim jest nadtlenoazotyn (ONOO ). Prostego „włącznika” światła uruchamianego tylko przez ONOO .
Jakie skutki ma detekcja?
Bardzo czułe metody detekcji umożliwiają wykrycie niewielkich ilości substancji np. w wodzie, w próbkach gleby albo w tkankach zwierząt a nawet ludzi. Jedną z czulszych metod detekcji jest fluorescencja. Świecenie światła (fluorescencja) „włącza się” po reakcji związku nieświecącego (próbnika) z określoną substancją, a intensywność tego świecenia zależy od ilości tej substancji.
Jaką rolę odkrywa utleniacz ONOO in vivo?
Nadtlenoazotyn jest trudny do wykrycia, gdyż bardzo szybko reaguje z aminokwasami, białkami oraz biotiolami. Procesy te prowadzą do uszkodzenia tych substancji a w konsekwencji do śmierci komórek. Długotrwałe narażenie na działanie nadtlenoazotynu powoduje powstawanie stanów zapalnych, które mogą przekształcić się w nowotwór.
Jaki jest główny cel projektu?
Głównym celem projektu było opracowanie próbników („włączników światła”), które będą zdolne do wykrywania nadtlenoazotynu w warunkach in vivo. Dodatkowo chcieliśmy aby próbniki tworzyły specyficzne dla ONOO produkty tzw. markery (odciski palców). Połączenie fluorescencji z wykryciem markera pozwoli jednoznacznie stwierdzić, że nadtlenoazotyn „maczał w tym palce”.
Na co przełożyły się wyniki badań?
Wyniki badań doprowadziły do opracowania szeregu próbników, które są w stanie reagować z nadtlenoazotynem z wytworzeniem emitujących światło barwników fluorescencyjnych. Reakcje ta jest szybka i specyficzna. Dodatkowo opracowaliśmy metodę umożliwiającą wykrywanie markera nadtlenoazotynu. Takie połączenie fluorescencji i wykrywania markera jest bardzo nowatorskie i nie było do tej pory stosowane.
Czy można nazwać te rozwiązania nieinwazyjną techniką?
Technika jest jak najbardziej nieinwazyjna. Opracowane w moim zespole próbnik z powodzeniem zastosowano w Medical College of Wisconsin do oceny ilości powstających utleniaczy w trakcie procesu wzrostu nowotworów u myszy. Nasze próbniki zastosowaliśmy również do śledzenie powstawania nadtlenoazotynu w tzw. czasie rzeczywistym w hodowlach komórkowych. Może się to przełożyć na sprawniejsze poszukiwanie nowych leków.
Wyniki projektu i zagraniczne czasopisma! Gratulacje – to ogromne wyróżnienie
Dziękuję. Wyniki badań nad próbnikami, jak do tej pory opublikowaliśmy w pięciu zagranicznych czasopismach naukowych i cały czas jesteśmy w trakcie prowadzenia badań nad jeszcze lepszymi „włącznikami” oraz redagowania kolejnych artykułów.
Dziękujemy za rozmowę!
Sebastian Wach
