Naukowcy z Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie pod kierownictwem dr Katarzyny Wójcik – Pszczoły prowadzą badania mające na celu wyselekcjonowanie z grupy 7,8-dipodstawionych pochodnych teofiliny związków oddziałujących na różne procesy związane z przebudową ściany oskrzeli w astmie oskrzelowej.
Astma oskrzelowa jest coraz częściej występującą, przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, której towarzyszy przebudowa ściany oskrzeli. Farmakoterapia schorzenia polega na leczeniu objawowym z zastosowaniem głównie leków przeciwzapalnych i rozkurczających oskrzela. Ze względu na złożoną etiologię choroby, szerokie spektrum objawów u różnych pacjentów oraz brak leków skierowanych na przeciwdziałanie remodelingowi dróg oddechowych, leczenie astmy jest trudne.
Remodeling dróg oddechowych w astmie oskrzelowej – inaczej przebudowa dróg oddechowych – to skomplikowany ciąg różnych procesów zachodzących w tkance oskrzelowej u osoby chorej, prowadzący do powstania groźnych, często nieodwracalnych zmian w strukturze całego narządu, ograniczenia światła dróg oddechowych i związanych z tym konsekwencji w postaci duszności, uporczywego kaszlu, świszczącego oddechu oraz bólu w klatce piersiowej – wyjaśnia kierownik projektu dr Katarzyna Wójcik-Pszczoła.
7,8-Dipodstawione pochodne teofiliny stanowią grupę nowych związków, zaprojektowanych i zsyntetyzowanych w zespole prof. dr hab. Macieja Pawłowskiego i dr hab. Grażyny Chłoń – Rzepy. Podobnie jak teofilina wykazują one zdolność hamowania kilku różnych typów fosfodiesteraz, w tym również tych odpowiedzialnych za nasilenie stanu zapalnego w astmie oskrzelowej. Ich działanie jest jednak o wiele silniejsze w porównaniu do teofiliny, co w perspektywie może pozwolić na zminimalizowanie skutków ubocznych.
Z przeprowadzonych dotychczas badań własnych wynika, że związki te posiadają również obiecującą aktywność przeciwzwłóknieniową, co obok silnej aktywności przeciwzapalnej stanowi ważny cel poszukiwań skutecznego leku w terapii astmy oskrzelowej – podsumowuje dr Wójcik-Pszczoła.
Projekt pn.: „7,8-dipodstawione pochodne teofiliny będące silnymi inhibitorami wybranych izoenzymów PDE, jako nowe związki o potencjale ograniczającym przebudowę drzewa oskrzelowego w astmie – badania w modelach in vitro i in vivo” jest realizowany w ramach programu OPUS Narodowego Centrum Nauki (2017/27/B/NZ7/01633).
Joanna Laskowska
