Obecnie płyty drewnopochodne produkowane są głównie na bazie żywic syntetycznych. Nowe rodzaje biospoiw opracowywane są przez zespół kierowany przez Panią dr inż. Dominikę Janiszewską z Instytutu Technologii Drewna w Poznaniu.
Stara się Pani opracować nowe spoiwa do tworzyw drzewnych. Jaki jest cel projektu?
Celem jest opracowanie spoiw biopolimerowych tzw. biospoiw przeznaczonych do wytwarzania płyt drewnopochodnych. Istotą badań jest stworzenie masy klejowej o pożądanych parametrach użyteczności technologicznej, dzięki którym będzie można ją zastosować jako środek wiążący w produkcji materiałów drewnopochodnych. W zamierzeniu opracowany produkt ma stanowić ekologiczną alternatywę do obecnie stosowanych klejowych żywic aminowych, które są źródłem emisji formaldehydu.
Stosowane żywice emitują szkodliwe substancje, czy Pani metoda eliminuje tę wadę?
Uściślając – obecnie ok. 90% płyt wytwarza się na bazie żywic formaldehydowych i produkty te powinny spełniać wymagania klasy higieniczności E1 pod kątem zawartości i emisji formaldehydu. O problemie możemy mówić gdy na małej powierzchni nagromadzonych jest zbyt dużo mebli. Trzeba mieć też na uwadze, że formaldehyd mogą emitować również inne elementy wyposażenia wnętrz np. wykładziny co potencjalnie zwiększa ryzyko na jego ekspozycję. Jest jeszcze inny aspekt-stosunkowo krótki okres trwałości żywic. Nasze rozwiązanie skupia się na otrzymaniu spoiw przyjaznych środowisku bazujących na surowcach naturalnych, ale i trwałych. Polega na modyfikacji aminowych żywic klejowych biopolimerami m. in. nanocelulozą. Dzięki zmniejszeniu udziału w masie klejowej żywic aminowych opracowane przez nas produkty powinny przyczynić się do zmniejszania emisji szkodliwych związków organicznych z materiałów drewnopochodnych oraz poprawić jakość produkowanych na ich bazie płyt.
Skąd wziął się pomysł aby opracować takie spoiwa?
Wynika on z potrzeb gospodarki, które są ukierunkowane na optymalne wykorzystanie naturalnych zasobów surowcowych i biokomponentów. Związany jest z dużą świadomością ekologiczną konsumentów, z dążeniem do uniezależnienia się od surowców petrochemicznych będących źródłem klejów syntetycznych. Ważnym aspektem jest dbałość o środowisko i ochrona zdrowia.
Jaki jest potencjał do wykorzystania wyników w przemyśle drzewnym?
Potencjał jest znaczny. Projekt ma charakter komercjalizacyjny. Odbiorcami rezultatów projektu mogą być głównie producenci materiałów drewnopochodnych – płyt wiórowych i sklejek oraz producenci żywic klejowych. Potencjalnymi odbiorcami mogą być również sektor handlowy oraz usługowy związane z branżami przemysłu drzewnego. ITD od lat nastawiony jest na współpracę z przemysłem. Organizowaliśmy spotkania w ramach tzw. „Kooperacji dla przyszłości”, uczestniczymy w targach branżowych. W ramach Instytutu działa też wyspecjalizowany zespół ds. komercjalizacji wyników badań. Takie podejście jest wynikiem kilkudziesięciu lat działalności Jednostki.
Jak ważny dla ITD jest ten projekt?
Przede wszystkim mamy możliwość wytyczenia perspektywicznych kierunków badań, możemy poszerzyć ofertę usługowo-badawczą o asortyment nowych ekologicznych kompozytów lignocelulozowych, przeznaczonych do użyteczności publicznej. Projekt umożliwia realizację interdyscyplinarnych badań oraz wpływa na rozwój młodej kadry.
Na jakim etapie jest przedsięwzięcie i kiedy planuje Pani zaproszenie partnerów biznesowych do współpracy?
Zgodnie z harmonogramem prace potrwają do końca bieżącego roku. Mamy już wstępne pozytywne rezultaty dotyczące samego spoiwa, ale konieczne jest potwierdzenie właściwości fizykomechanicznych płyt w większej skali. Wstępne rozmowy z przemysłem mamy już za sobą. Szersze działania promocyjne planujemy podjąć po zakończeniu prac badawczych. Jednocześnie rezultaty projektu są upowszechniane w formie publikacji oraz na branżowych konferencjach krajowych i międzynarodowych.
Jakub Maksymowicz
Projekt „Nowe spoiwa biopolimerowe modyfikowane silanami oraz cieczami jonowymi do zastosowań w technologii tworzyw drzewnych” finansowany przez NCBR w ramach VII edycji programu LIDER
