Laureatem 5. Edycji Forum Inteligentnego Rozwoju został Prorektor Uniwersytetu Wrocławskiego, Profesor Eugeniusz Zych.
CHEMIA WYDAJE SIĘ BYĆ KLUCZEM
Gdy chodziłem do szkoły podstawowej we wsi Strzelce, nauczyciel chemii mówił nam m. in. „…chemia żywi, leczy i ubiera.” Kiedy byłem uczniem szkoły średniej, II LO w Inowrocławiu, w klasie biologiczno-chemicznej, zaczynał się trudny okres dla chemii. Mówiono, że produkty spożywcze wypełnione są chemicznymi substancjami, zanieczyszczają wodę ziemię itp. Okres moich studiów to tylko poszerzanie swego rodzaju nagonki na chemię.
Gdy po doktoracie moje zainteresowania naukowe skierowały się w głównej mierze na chemię materiałową, z czasem poszerzoną o elementy inżynierii materiałowej umocniłem się tylko w przekonaniu, że mój nauczyciel ze szkoły podstawowej był bardzo rozsądnym człowiekiem.
Ostatnie ćwierć wieku mojej działalności naukowej, to aktywny udział w poszerzaniu wiedzy – mojej i kolegów chemików i fizyków oraz chemików materiałowych ze świata – o tym co wypływa na właściwości materiałów, jak je można kształtować i jak je można przewidywać oraz modelować. Ogromne znaczenie dla zbudowania naszej marki, marki zespołu, którym mam przyjemność i szczęście kierować, miały wielokrotne wyjazdy do Hamburga na badania z użyciem promieniowania synchrotronowego w laboratoriach DASY finansowane przez Unię Europejską. Wielu moich młodszych współpracowników znakomicie podniosło tam swój poziom naukowy, rozwinęło warsztat badawczy i czerpią z tych doświadczeń do dziś. Aktywny udział w międzynarodowych konferencjach także najmłodszych członków zespołu przydał nam rozpoznawalności w światowej nauce.Dzięki zbudowaniu sporej grupy badawczej złożonej z ambitnych, młodych naukowców, autentycznie oddanych swej pracy, oraz sieci współpracy międzynarodowej, mogę planować i realizować ze współpracownikami nowoczesne badania materiałowe dla przyszłościowych rozwiązań i aplikacji.
Czy Polska Nagroda Inteligentnego Rozwoju pozwala naukowcom poprzez język popularno-naukowy przybliżyć się do społeczeństwa i zmniejszyć wspólny dystans?
Według mnie pewnym problemem, niejako społecznym, jest ciągle jeszcze niedostateczne zrozumienie sensu pracy naukowców oraz celów i skutków badań, które prowadzą. Społeczeństwo ma prawo, nawet powinno zadawać pytanie, czy warto kierować środki publiczne na finansowanie badań naukowych. Mam uzasadnione obawy, że za mało dbamy, by dać, a właściwie dawać codziennie, rzeczową odpowiedź na takie i podobne pytania. Polska Nagroda Inteligentnego Rozwoju jest inicjatywą, która na to wyzwanie stara się w rzeczowy i przemyślany sposób odpowiedzieć.
Odpowiedzialnością naukowców, ale także np. dziennikarzy jest szukanie dróg przekazywania informacji o tym że środki wspierające badania naukowe oraz edukację to rodzaj inwestycji, która przynosi pozytywne skutki naukowcom, ale i całemu społeczeństwu. Długofalowo przekłada się to na podnoszenie jakości życia nadchodzących pokoleń. Chcemy, by społeczeństwo rozwijało się w sposób zrównoważony. Jest bardzo ważne, by zdobywanie nowej wiedzy i prowadzenie badań naukowych też było zrównoważone, by dotyczyło różnych dyscyplin, dziedzin, obszarów nauki. Nauka jest pewną wspólnotą, gdzie rozwój dyscyplin jest wzajemnie uzależniony. Mój Wydział Chemii współpracuje np. z Wydziałem Prawa Administracji i Ekonomii. To w pierwszej chwili pewnie nieoczywiste, ale w rzeczywistości okazuje się zupełnie naturalne i owocne dla obydwu jednostek, a w konsekwencji dla społeczeństwa i dla państwa.
Jak Pan definiuje takie inicjatywy jak Forum Inteligentnego Rozwoju?
FIR jest bardzo ciekawą i wartościową inicjatywą. Myślę, że macie Państwo szansę odegrać rolę łącznika pomiędzy społeczeństwem, a nauką, o czym powyżej trochę mówiliśmy. Nauka z natury realizowana jest w pewnym ukryciu, odosobnieniu – w laboratoriach, bibliotekach, czy w biurach naukowców. FIR ma szansę i możliwości oraz, jak widzę, chęci i wiarę w sens pokazywania związku między całością społeczeństwa, jakością życia poszczególnych osób, a rozwojem nauki. To bardzo dobry kierunek działania. Może szczególnie istotny w świecie, w którym antagonizmy i brak zrozumienia między różnymi grupami jest tak widoczny.
Wyniki badań naukowych pozwalają na ciągłe i systematyczne polepszanie jakości życia, nie tylko jego wydłużanie, dbanie o środowisko. Cieszę się z takiej inicjatywy, która w wyjątkowo szybkim tempie w każdym roku pokazuje swoją rosnącą siłę i rozwój. Wypełniacie Państwo niezwykle ważną społecznie rolę.
Życzymy samych sukcesów Panie Rektorze i jeszcze raz gratulujemy!
