Projekt pt.: „VIDO — Poprawa jakości widzenia za pomocą optyki dynamicznej” realizowany na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej jest finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach IX edycji programu LIDER (nr LIDER/15/0061/L-9/17/NCBR/2018).
Na pytania dotyczące projektu odpowiadał dr inż. Karol Kakarenko – kierownik projektu.
Czy wzrok można nazwać zdobywcą większości informacji?
Tak, rzeczywiście u osób widzących wzrok dostarcza około 80% informacji, które zbieramy za pomocą zmysłów. Są to kluczowe dane, które mózg używa do stworzenia percepcji świata zewnętrznego.
Jak można zdefiniować optykę dynamiczną?
Optyka dynamiczna to najnowsze osiągnięcia specjalistów od kontroli nad światłem. Do tej pory soczewki były wykonane ze szkła lub tworzyw sztucznych. Miały więc stały kształt i moc optyczną. Obecnie w laboratoriach naukowych, a nawet powoli w urządzeniach dostępnych na rynku pojawiają się soczewki optoelektroniczne, czyli takie których właściwości optyczne da się zmieniać. Po co? Można wówczas bowiem dostosować kształt soczewki do kompensacji zniekształceń obrazu wywołanych nieregularnością innych elementów układu optycznego lub właściwościami materiału, w którym formuje się obraz. Jeśli połączymy układ sterujący soczewki z kamerą lub innym profesjonalnym czujnikiem światła możemy otrzymać układ, który sam zoptymalizuje jakość obrazu. Takie rozwiązania coraz częściej stosowane są w astronomii, gdzie światło tworzące obrazy przebywa miliony kilometrów, ale także w optometrii, gdzie pozwalają na automatyczną korekcję wzroku.
Czym będzie urządzenie VIDO? Z czego się składa?
Urządzenie VIDO to narzędzie pracy okulisty, a jednocześnie cenna aparatura do badań klinicznych. Składać się będzie z trzech współpracujących ze sobą modułów: modułu automatycznego pomiaru jakości widzenia i dokładnej charakterystyki układu optycznego oka, modułu dynamicznej generacji wirtualnej soczewki korekcyjnej przez którą pacjent będzie mógł patrzeć oraz modułu sprzężenia zwrotnego, który zapewni automatyczną korekcję praktycznie każdej wady optycznej oka.
Główny cel projektu?
Głównym celem projektu jest zrewolucjonizowanie chirurgii refrakcyjnej i technik korekcji widzenia. Chcemy opracować narzędzie, które pozwoli na optymalizację kosztów projektowania nowych, zaawansowanych technologicznie soczewek oraz znacznie zwiększy możliwości badawcze nie tylko w dziedzinie optyki widzenia, ale także neurologii, okulistyki i badań percepcyjnych.
Co takie urządzenie zapewni np. centrom badawczym? Co zyskają kliniki okulistyczne przez opracowanie technologii?
Widzenie to nie tylko optyka. Obraz tworzony na siatkówce musi zostać zakodowany w szeregu impulsów nerwowych a następnie zinterpretowany i przetworzony w świadome wrażenie. Oczywiście zazwyczaj lepszy obraz wiąże się z bardziej szczegółową percepcją, ale mechanizmy kodowania i interpretacji w mózgu nie zostały jeszcze dokładnie poznane. Badania kliniczne konieczne w trakcie opracowywania nowych metod korekcji wzroku to jeden z głównych kosztów zarówno pod względem finansowym jak i czasu trwania. Urządzenie VIDO pozwoli na przystąpienie to tego procesu przed wykonaniem prototypu soczewki.
Sebastian Wach
