Z dr hab. Hanną Piotrowską – Kempisty rozmawiamy na temat projektu „Ocena skuteczności przeciwnowotworowej DMU-214 (3′-hydroksy-3,4,5,4′-tetrametoksystylbenu) w spersonalizowanej terapii raka jajnika”.
Na czym polega spersonalizowana terapia przeciwnowotworowa?
W uproszczeniu, spersonalizowaną (zindywizualizowaną) terapię celowaną można określić jako dostosowanie leku do pacjenta oraz profilu genetycznego i molekularnego guza. Wiąże się z zerwaniem tradycyjnego podejścia, który polega na podawaniu wszystkim pacjentom z daną chorobą nowotworową tego samego chemioterapeutyku. Niestety w onkologii terapia celowana jest nadal rzadko stosowana.
Dlaczego zainteresowała się Pani właśnie tym związkiem w aspekcie badań nad potencjalnymi chemioterapeutykami?
Pomimo wielokierunkowego prozdrowotnego działania resweratrolu, możliwość jego zastosowania klinicznego jest ograniczona z powodu bardzo niskiej biodostępności. Badany w projekcie metylowy analog resweratrolu DMU-214 charakteryzuje się dużo wyższą biodostępnością i aktywnością przeciwnowotworową w porównaniu do związku macierzystego – resweratrolu. Ponadto, w celu poprawy jego parametrów farmakokinetycznych i transportu do komórek raka jajnika „pakujemy” DMU-214 w lipidowe kapsułki, tzw. liposomy.
Na czym polega unikalność prowadzonych przez Panią badań?
Opracowany przez nas model 3D hodowli komórek pochodzących od pacjentek z rakiem jajnika ma na celu znacznie bardziej wiarygodne odwzorowanie warunków panujących w organizmie w stosunku do tradycyjnego, najczęściej stosowanego w eksperymentach in vitro modelu 2D. Wyprowadzone z guzów pacjentek hodowle trójwymiarowe wykazują dużo większe podobieństwo do tkanki pod względem kontaktów międzykomórkowych, ścieżek sygnałowych oraz dystrybucji składników odżywczych i tlenu. Projekt jest kontynuacją naszych wcześniejszych badań, w których wykazaliśmy że działanie antyproliferacyjne DMU-214 w komercyjnie dostępnych liniach komórkowych raka jajnika jest zależne od poziomu ekspresji białek p53 oraz CYP1A1. Dlatego zakładamy, że oznaczanie ich profilu genetycznego oraz molekularnego u pacjentek z rakiem jajnika może być czynnikiem prognostycznym skuteczności działania DMU-214, a także umożliwić w przyszłości jego stosowanie w spersonalizowanej terapii przeciwnowotworowej.
Projekt jest finansowany przez NCN (nr 2016/23/D/NZ7/03954).