Kształt już istniejących systemów informatycznych jest jednym z głównych czynników determinujących możliwości dalszego rozwoju rozwiązań informatycznych w szpitalach. Dotyczy to w szczególności dużych jednostek ochrony zdrowia, takich jak szpitale kliniczne, instytuty, szpitale wojewódzkie, centra ogólnopolskie i inne jednostki o podobnej skali działania. W większości z nich działa jeden centralny system informacyjny (HIS – Hospital Information System), do którego zostały dołączone integracje systemów zewnętrznych. Niestety, w związku ze skalą działania tych jednostek, integracje te są źródłem różnego rodzaju problemów, zarówno technicznych, logistycznych, jak i związanych z codziennym użytkowaniem.
Po stronie producentów HIS istnieją też skończone zasoby które mogą przeznaczyć na realizację stawianych im przez Szpitale wymagań i zmian. Z drugiej strony dostawcy nie są skorzy do wykorzystywania zewnętrznych, gotowych już aplikacji czy modułów.
Szpitale pomimo rosnących możliwości AI są niejako stawiane w roli petenta w dostępie do własnych danych, zarówno na etapie tworzenia, jaki potem na etapie ich odczytu i analizy.
Nie mają możliwości prowadzenia wybranej przez siebie metodologii leczenia czy realizowana procedur medycznych. Ograniczane są możliwościami wdrożonych systemów informatycznych które nie są na tyle elastyczne żeby umożliwić realizację ustalonych w jednostce standardów. Nie mają też możliwości wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań dostosowanych zarówno do wąskiej jaki szerokiej specjalizacji jednostek ochrony zdrowia. Przykłady można by mnożyć.
Jednym z rozwiązań na przyszłość jest stworzenie koncepcji HIS 2.0, czyli Hospital Information Platform (HIP). Koncepcja ta opiera się na tym, że dostawcy HIS wdrożą i utrzymają swoje systemy, ale udostępnią także pełne API (Application Programming Interface), które pozwoli na dostęp do wprowadzonych przez jednostkę danych. HIP umożliwi prowadzenie komunikacji dwustronnej, a dostęp do tego modułu mógłby być obwarowany dodatkowymi licencjami, aby umożliwić jego rozwój i wsparcie.
Nie zakładamy tutaj uszczuplenia dochodów twórców HIS, ponieważ to na nich spoczywa ciężar utrzymywania systemu zgodnego z polskimi regulacjami w zakresie prawa, rejestrów medycznych, rozliczeń czy bezpieczeństwa danych.
Realizacja koncepcji HIP pozwoli na stworzenie elastycznego systemu, który umożliwi szpitalom swobodny dostęp do swoich danych a równocześnie zabezpieczy interesy dostawców oprogramowania. W konsekwencji, szpitale będą mogły realizować sprawdzone metodologie leczenia oraz wykonywać procedury medyczne, bez potrzeby dostosowywania do narzuconych przez dostawców systemu centralnego rozwiązań.
Zyskać mogą na pewno na zmniejszeniu ilość próśb o modyfikację systemu czy dostarczaniu rozwiązań które z założeniu nie będą miały szansy na zwrot z inwestycji. Mamy tutaj wiele atrybutów które przemawiają za taką ścieżką.
Co istotniejsze, jeden z dużych Polskich dostawców centralnych systemów informacyjnych posiada w swoim portfolio rozwiązanie które wspiera ideę HIP (Szpitalna Platforma Informacyjna). Powstały też już pierwsze systemu oparte o tego rodzaju platformę. Przytoczę jedynie trzy ale pokazują one skalę możliwości które zyskujemy przy tego rodzaju podejściu do wykorzystania danych gromadzonych w Szpitalach:
Pierwszy z nich, HosPanel
Aplikacja dostępna zarówno na komputerach jaki urządzeniach mobilnych. Pobierająca, analizująca i prezentująca informacje z Systemu Oceny Parametrów Życiowych, służąca prognozowaniu i w efekcie zapobieganiu niespodziewanym pogorszeniom stanu pacjentów, którzy nie są monitorowani w sposób ciągły.
Aplikacja realizuje ideę intensywnej terapii bez barier, będąc narzędziem szpitalnego Zespołu Wczesnego Reagowania (ZWR – zespół wsparcia opieki intensywnej). Na podstawie zastosowanych, udowodnionych klinicznie algorytmów (skala EWS NEWS2 z odmianami), prezentuje członkom ZWR, dashboard pacjentów zagrożonych ryzykiem pogorszenia stanu wraz z wymaganymi przez ZWR parametrami klinicznego stanu pacjenta. Na podstawie uzyskanych, dedykowanych i algorytmizowanych informacji z HosPanel – ZWR udziela specjalistycznego wsparcia personelowi oddziału w opiece nad pacjentem.
Co równie istotne system ten działa off-line i stanowi świetne narzędzie do realizacji elektronicznego dostępu do danych pacjenta. Odrębnie zasilana baza danych, jest odpowiedzią na konieczność realizacji polityki zapewnienia ciągłości działania w Szpitalu.
System zajął I miejsce w piątej edycji Start-Up-Med w tegorocznym VIII Kongresie Wyzwań Zdrowotnych.
Kolejny, SORBan
Powstał w celu udzielenia wsparcia dla lekarza Szpitalnego Oddziału Ratunkowego poprzez zapewnienie mu natychmiastowej i kompleksowej informacji o wszystkich prowadzonych przez niego pacjentach. System w szczególny sposób wspiera pracę młodych lekarzy dzięki zastosowaniu ścieżek postępowania (SOP) oraz unikalnemu słownikowi podpowiedzi służących komunikacji w sytuacjach trudnych i konfliktogennych. Dzięki monitorowaniu i alertowaniu o zdarzeniach medycznych dotyczących pacjenta, takich jak triaż, wykonane badania i konsultacje, stan pacjenta i decyzje medyczne oraz system personalizowanej wymiany informacji z personelem pielęgniarskim oraz pomocniczym, SORBan zapewnia znacząca poprawę logistyki pacjenta Oddziału Ratunkowego. Dzięki temu przyczynia się do skrócenia czasów obsługi pacjenta, zwiększenia bezpieczeństwa jego oraz personelu, poprawy efektywności pracy oddziału. SORBan dostępny jest w wersji na komputer oraz urządzenia mobilne i ekrany dotykowe. System wspiera i obsługuje elektroniczne zlecenia dla personelu pomocniczego w zakresie np. na transport chorego.
II miejsce w VII Kongresie Wyzwań Zdrowotnych w roku 2022.
System wsparcia pacjentów, PANACEA:
Człowiek w obliczu choroby bardzo często musi zmienić swoje dotychczasowe życie i postępowanie. Niejednokrotnie w czasie terapii nie jest w stanie pełnić dotychczasowych ról społecznych m.in. rodzica, opiekuna, małżonka czy pracownika. System PANACEA jest odpowiedzią na pozamedyczne problemy, których pacjent może doświadczać w czasie terapii, a które mogą utrudniać lub wręcz uniemożliwiać mu proces leczenia. Dodatkowo problemy te mogą powodować pogorszenie samopoczucia, niepokój, czy poczucie utraty kontroli na życiem.
Powszechnie funkcjonujące w opiece zdrowotnej systemy informatyczne nie uwzględniają pozamedycznych aspektów terapii. PANACEA jest pierwszym zintegrowanym systemem, który pomaga pacjentowi rozwiązywać problemy, wydające mu się często barierami nie do pokonania. Stworzyliśmy ten produkt, bo wiedza o przysługujących prawach, rozwiązaniach i możliwościach wspomagania procesu terapeutycznego nie jest wśród pacjentów powszechna. Zrobiliśmy to, by nie słyszeć od chorych „nie mogę podjąć leczenia w szpitalu, bo nie ma kto się zająć moim niepełnosprawnym i zależnym dzieckiem”, „nie wiem co robić, nie wiem kto mi może pomóc”.
Panacea to narzędzie informatyczne, które na podstawie danych zebranych od pacjenta proponuje indywidualny schemat opieki. Chory może uzyskać wsparcie w kilku obszarach, m.in.: edukacji o chorobie, organizacji procesu leczenia, przepisach dotyczących pracy i przerwy związanej z dłuższą absencją, dobrostanu psychicznego oraz praw, w tym przysługujących mu zasiłków i wsparcia udzielanego przez instytucje czy organizacje pozarządowe.
Panacea jest zintegrowana z systemem HIS, umożliwia import danych a następnie wysyłanie ankiet on-line, sms, e-maili, wzorów oficjalnych dokumentów np. ZUS, czy dot. orzekania o niepełnosprawności, oraz materiałów edukacyjnych. Na podstawie wypełnionej przez pacjenta ankiety on-line, generowana jest analiza SWOT zasobów, słabych stron, zagrożeń i szans dla danej osoby. Na jej podstawie powstaje propozycja planu kompleksowej rehabilitacji, czyli check-lista działań i ich możliwych realizatorów. W oparciu o plan pacjent lub jego bliski może podjąć interwencję w problematycznych obszarach, by dokonać zmian i ustabilizować pozamedyczną sytuację. Narzędzie pozwala też analizować dane dot. przebiegu procesu oraz umożliwia mierzenie satysfakcji pacjenta z zaproponowanych rozwiązań. Całość procesu nadzoruje rehamanager, specjalista ds. zarządzania kompleksową rehabilitacją. Może to po przeszkoleniu robić także pracownik socjalny, czy administracyjny.
Panacea to narzędzie informatyczne, które poprawia opiekę nad pacjentami i zmniejsza negatywne konsekwencje ich choroby. Dzięki systemowi pacjent ma poczucie troski, zainteresowania nim w sposób holistyczny, z uwzględnieniem wszystkich występujących problemów, które generuje stan chorobowy. Dzięki takiemu podejściu zespoły medyczne, pacjenci, a także ich opiekunowie i rodziny, są w stanie utrzymać kontrolę nad społeczno-ekonomicznymi, logistycznymi i innymi, codziennymi problemami, które mogą się pojawiać w trakcie leczenia.
Wnioski, które można wyciągnąć z przedstawionych powyżej przykładów, to między innymi fakt, że HIP może stać się nową jakością w zakresie wykorzystania technologii informatycznych w ochronie zdrowia. Umożliwi szpitalom swobodne dostosowanie systemu informatycznego do swoich potrzeb, a jednocześnie nie zagrozi to interesom dostawców oprogramowania. Zastosowanie HIP pozwoli na wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań dostępnych na rynku, a to z kolei przełoży się na poprawę jakości opieki medycznej.
Tego typu systemy przybliżają ideę interoperacyjności i nadają jej bardziej realnego kształtu. Cała społeczność medyczna, szczególnie w części zaangażowanej bezpośrednio w proces leczenia, liczy na takie rozwiązania które pozwolą im na minimalizację pracy z komputerem na rzecz pracy z człowiekiem – pacjentem.
