Misją Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego jest współpraca z otoczeniem zewnętrznym, z biznesem, z jednostkami administracji publicznej, jak również ze stowarzyszeniami branżowymi. Współpracujemy również z ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą, a efektem tej współpracy jest uczestnictwo w kilku Programach Ramowych, takich jak Horyzont 2020 i EIT Food.
Centrum Nauk Biologiczno – Chemicznych UW to miejsce, które stwarza możliwości prowadzenia prac o charakterze komercyjnym, które wykraczają znacząco poza badania podstawowe. Należy podkreślić, że realizowane przez nas badania mają znaczenie naukowe a ich wyniki są wykorzystywane do rozwoju nowych technologii. Zgodnie z naszą misją wspieramy transfer wiedzy i technologii do gospodarki, co dzięki współpracy wybitnych naukowców, daje możliwość rozwiązywania nietypowych, złożonych oraz interdyscyplinarnych problemów komercyjnych. Posiadamy także ogromne przestrzenie laboratoryjne, a dzięki unikatowej i najwyższej klasy aparaturze, możliwe jest prowadzenie badań poprzez kompleksowe spojrzenie na zagadnienie a tym samym uzyskanie komplementarnych informacji.
Jednym z obszarów, w którym aktywnie współpracujemy z biznesem jest jakość żywności i bezpieczeństwo konsumentów. Realizowaliśmy projekty pozwalające na tworzenie technologii wytwarzania żywności funkcjonalnej, a najciekawszym był ten poświęcony hodowli roślin (np. cebuli czy pomidorów) wzbogaconych naturalnymi siłami rośliny w biologicznie aktywne, organiczne związki selenu.
Chciałabym opowiedzieć o chemicznych badaniach produktów spożywczych, a szczególnie o projekcie, który pozwolił na `”wyjście” metod analitycznych ze stacjonarnego laboratorium, w szczególności na „zapakowanie” laboratorium w urządzenie kieszonkowe, dostępne dla każdego zainteresowanego konsumenta. Dzięki połączeniu technologii inżynierskiej, know-how chemików i wizji projektanta udało się zrealizować wizjonerski pomysł udostępnienia konsumentom przenośnego sensora, obsługiwanego z poziomu smartfona. W dobie globalizacji konsumenci mają styczność z wieloma, bardziej lub mniej prawdziwymi informacjami na temat produktów żywnościowych. W większości informacje te są przekazem marketingowym, poprawiającym wizerunek produktów. Natomiast konsumenci szukają rozwiązań niezależnych, które pomogą im sprawdzić wiarygodność informacji o towarach, które kupują: ich jakości, składzie i bezpieczeństwie. Rosnąca świadomość konsumencka to nie tylko poszukiwanie „zdrowej żywności”. To również potrzeba informacji i potrzeba wiarygodnego wyniku tu i teraz, mówi Profesor Ewa Bulska.
Kolejnym z ważnych tematów nad którym pracuję wraz z grupą młodych i ambitnych współpracowników, jest badanie stosunków izotopowych określonych pierwiastków. Uzyskanie informacji o zawartości oraz metabolizmie danego pierwiastka pozwala nie tylko ocenić jego wpływ na organizm człowieka, lecz również daje możliwość rozszerzenia metod diagnostycznych. Innym możliwym i równie interesującym zastosowaniem badań izotopowych jest wykorzystanie ich do monitorowania obecności substancji zabronionych w organizmie sportowców, których zażycie miało na celu sztuczne podniesienie wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika metodami wykraczającymi poza normalny, „naturalny” trening (tzw. doping). Wyniki przeprowadzonych przez nas badań pozwoliły potwierdzić, że dzięki informacjom uzyskanym z badań stosunków izotopowych, możliwa jest ocena czy dana substancja jest naturalnym składnikiem organizmu czy została wprowadzona jako tzw. doping. Śmiało można stwierdzić, że rezultatem naszych prac jest wsparcie działań diagnostycznych zarówno w dziedzinie nauk medycznych jak i sportu.
Moje laboratorium bardzo skutecznie pozyskuje finansowanie z Funduszy Europejskich na prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, a dobrym przykładem mogą być projekty „Prace badawczo-rozwojowe nad multisensorem do badania produktów spożywczych” oraz „Prace badawczo-rozwojowe nad nanosensorem do wykrywania glutenu i fruktanów” zrealizowane wspólnie z firmą Pro-Environment Polska w ramach Działania 1.2 Działalność badawczo – rozwojowa przedsiębiorstw, Osi Priorytetowej i Wykorzystanie działalności badawczo-rozwojowej w gospodarce, RPO Województwa Mazowieckiego. Jak wspomniałam wcześniej efektem jest pokazane na zdjęciu, piękne w formie, ale najważniejsze użyteczne, kieszonkowe laboratorium pozwalające na ocenę, czy dany produkt jest bezpieczny do spożycia. Te przykłady to dopiero początek naszych odważnych pomysłów. Doświadczenie zdobyte we wcześniejszych projektach zachęciło nas do rozpoczęcia badań nad kolejnymi produktami zwiększającymi bezpieczeństwo żywności (np. nanosensory służące wykrywania pleśni w produktach spożywczych czy pozostałości pestycydów).
Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW powstało dzięki planom i współpracy naukowców i pracowników Wydziału Biologii oraz Wydziału Chemii UW. Od początku towarzyszyła nam idea rozwiązywania nietypowych problemów komercyjnych, które wymagały skoordynowania prac wielu specjalistów z różnych dziedzin. Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW to interdyscyplinarna platforma badawcza, otwarta na współpracę oraz realizację odważnych pomysłów naukowych.
Sebastian Wach
