Wiele uprawianych i znanych nam gatunków roślin porażanych jest przez wirusy powodujące straty w ilości i jakości plonu. Do jednego z nich należy wirus czarnej pierścieniowej plamistości pomidora, którego charakterystykę i wpływ na poszczególne gatunki bada w Instytucie Ochrony Roślin – Państwowym Instytucie Badawczym dr Aleksandra Zarzyńska-Nowak.
Jak wyglądają prace przy projekcie o nazwie „Infekcyjne kopie wirusa czarnej pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato black ring virus, TBRV) sprzężone z białkiem zielonej fluorescencji (GFP) narzędziem do analiz oddziaływań między wirusem a gospodarzem”.
W ramach projektu posługujemy się techniką molekularną, wykorzystującą sztuczne konstrukty wprowadzane do roślin za pomocą bakterii z rodzaju Agrobacterium. Umożliwia to odtworzenie infekcyjnego wirusa nazywanego kopią infekcyjną. Kopie te umożliwiają dowolną manipulację genomem wirusa i mogą być wykorzystywane w wielu badaniach, tj. analizie wpływu mutacji na zróżnicowanie biologiczne wirusa bądź oddziaływaniu między wirusem a gospodarzem. Z punktu widzenia opracowywania nowych strategii ochrony roślin, ważne jest zdobywanie jak największej wiedzy na temat biologii wirusów. Ponadto, badania wykazały, że wielokrotne pasażowanie niektórych izolatów TBRV w jednym gospodarzu skutkuje powstawaniem małych cząsteczek RNA (zwanych defektywnymi interferującymi RNA, DI RNA), których obecność ma wpływ na zmniejszenie intensywności objawów chorobowych oraz jego akumulacji w roślinie.
Czego spodziewa się Pani po uzyskanych wynikach?
Wyniki badań pozwolą na głębszą analizę wpływu DI RNA na ekspresję genów oraz przebieg patogenezy począwszy od infekcji lokalnej w pojedynczym liściu do systemicznego porażenia całej rośliny. Realizacja zadań w ramach projektu jest punktem wyjścia do dalszych prac nad oddziaływaniami pomiędzy wirusem a gospodarzem oraz elementem zakrojonych na szeroką skalę badań prowadzonych przez pracowników Zakładu Wirusologii i Bakteriologii IOR-PIB nad opracowaniem innowacyjnych metod ochrony roślin.
Proszę przedstawić zespół realizujący projekt.
Naukowcem, z którym najmocniej współpracuję jest Pani dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska. Była promotorem pomocniczym mojej pracy doktorskiej oraz jest kierownikiem dwóch pozostałych grantów dotyczących TBRV, w których jestem wykonawcą. Do naszego zespołu należy także Pani dr Julia Minicka, Pani dr Katarzyna Trzmiel oraz Pani mgr inż. Daria Budzyńska.
Na jakim etapie są obecnie prace, co udało się do tej pory uzyskać?
Obecnie projekt jest wykonany w połowie. Przygotowujemy pierwszą publikację naukową dotyczącą tej tematyki i uzyskaliśmy część wyników do kolejnej. Będą one przydatne również do naszych działań przy następnym projekcie. Zakończenie projektu zaplanowane jest na połowę 2020 roku.
Jakub Maksymowicz
