Ziemia potrzebuje oddechu. Kurczące się zasoby, zanieczyszczenie środowiska i skutki zmian klimatu zmuszają nas do szukania realnych, zielonych rozwiązań. W laboratoriach Łukasiewicz – Instytutu Chemii Przemysłowej powstają innowacje, które mogą zmniejszyć presję człowieka na przyrodę – od biostymulatorów wspierających zdrowie gleby po technologie ograniczające stosowanie szkodliwych substancji. To nauka, która pracuje dla planety – i jest gotowa do wdrożenia.
Zielona chemia i Chemia 4.0 to dziś fundamenty nowoczesnego podejścia do innowacji – łączące troskę o środowisko z zaawansowanymi technologiami i realnym potencjałem rynkowym. W Łukasiewicz – Instytucie Chemii Przemysłowej rozwijane są rozwiązania, które odpowiadają na wyzwania współczesnej gospodarki – od potrzeby bardziej efektywnego wykorzystania zasobów, przez ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko, aż po tworzenie bezpiecznych, biozgodnych substancji o szerokim zastosowaniu. W laboratoriach powstają innowacje wpisujące się w model gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym technologie pozwalające odzyskiwać cenne składniki z materiałów odpadowych. Równolegle prowadzone są prace nad nową generacją środków wspierających naturalne procesy biologiczne – zarówno w uprawach, jak i w produktach stosowanych na co dzień, m.in. w przemyśle kosmetycznym i ochronie środowiska. To podejście, które łączy zaawansowaną wiedzę chemiczną z odpowiedzialnością i otwartością na potrzeby rynku – i które pozwala realnie myśleć o wdrożeniu zrównoważonych rozwiązań na szeroką skalę.
Chemia w służbie planety: nowe technologie dla zrównoważonego rolnictwa
Dane publikowane przez FAO jednoznacznie wskazują, że rolnictwo odpowiada dziś za około 25% globalnych emisji gazów cieplarnianych, zużywa aż 70% dostępnej słodkiej wody i pozostaje główną przyczyną utraty bioróżnorodności. W tym kontekście każda praktyczna innowacja, która wspiera produkcję żywności w ramach gospodarki cyrkularnej, zyskuje nowe znaczenie. Instytuty badawcze, takie jak Łukasiewicz – Instytut Chemii Przemysłowej, odgrywają w tym procesie strategiczną rolę, współpracując z partnerami z branży nawozowej i chemicznej nad tworzeniem rozwiązań przyjaznych środowisku. Dzięki tym partnerstwom możliwe jest nie tylko prowadzenie zaawansowanych prac B+R, ale również ich skuteczne wdrażanie na rynek – z realnymi korzyściami dla rolników, konsumentów i całej planety.
Warto podkreślić, że działania te wykraczają poza rolnictwo – obejmują także technologie wspierające transformację przemysłu w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Prace nad odzyskiem surowców z materiałów odpadowych i ponownym ich wykorzystaniem to przykład tego, jak nowoczesna chemia może minimalizować straty, ograniczać emisje i przywracać wartość temu, co wcześniej traktowano jako odpad. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie m.in. w realizowanych projektach badawczych, które pokazują, że zrównoważony rozwój może być oparty na innowacjach i pragmatyzmie.
„Zrównoważona przyszłość zaczyna się od chemii” – to nie tylko hasło Łukasiewicz – Instytutu Chemii Przemysłowej, ale filozofia działania, która wyznacza kierunek naszych badań i współpracy z przemysłem. Chemia to język, którym opowiadamy o innowacjach, ale także narzędzie odpowiedzialności wobec środowiska i przyszłych pokoleń. To właśnie w chemii kryje się klucz do rozwiązań, które mogą realnie zmieniać świat: od nowoczesnych materiałów ograniczających zużycie energii, przez technologie odzysku i recyklingu, po procesy produkcyjne redukujące ślad węglowy. Każde z tych działań to krok ku gospodarce bardziej przyjaznej środowisku – i bardziej przyjaznej człowiekowi. Łukasiewicz – IChP świadomie łączy naukę z odpowiedzialnością.
Zielona rewolucja w ogrodnictwie i rolnictwie
Dzięki synergii nauki i przemysłu – zwłaszcza w tak strategicznych sektorach jak chemia i nawozy – rodzą się rozwiązania skrojone na miarę wyzwań współczesnego rolnictwa. Przykładem może być biostymulator – roślinny „booster” odporności i wzrostu, który działa jak suplement diety, ale dla roślin. Preparat ten to esencja zielonej biotechnologii – inteligentna formuła oparta na biologicznie aktywnych L-aminokwasach i peptydach pochodzenia roślinnego. Co istotne, składniki te pozyskiwane są z produktów ubocznych przemysłu zielarskiego i spożywczego. Biostymulator został zaprojektowany z myślą o wspieraniu roślin w ekstremalnych warunkach – suszy, chłodzie, infekcjach. Działa w harmonii z naturalnym rytmem biologicznym roślin, wzmacnia ich odporność, stymuluje regenerację, poprawia kondycję i ogranicza rozwój chorób – m.in. mączniaka. Wszystko to potwierdzone badaniami laboratoryjnymi i objęte ochroną patentową. Technologia oparta na nauce, ale w pełnej zgodzie z naturą
Innym dobrym przykładem są specjalne folie, które dzięki „odpadowym domieszkom” nie tylko sprawiają, że przechowywana w nich żywność jest świeższa ale również bezpieczniejsza i bardziej odporna na wszelakie bakterie. Takie folie to prawdziwe złoto przemysłu opakowaniowego. Innym dobrym przykładem są specjalne folie, które dzięki tzw. „odpadowym domieszkom” nie tylko sprawiają, że przechowywana w nich żywność dłużej zachowuje świeżość, ale również staje się bezpieczniejsza i bardziej odporna na rozwój szkodliwych mikroorganizmów. Takie innowacyjne materiały to prawdziwe złoto przemysłu opakowaniowego, ponieważ łączą w sobie funkcjonalność, ekologię i nowoczesne technologie. Folie te powstają na bazie odpadów roślinnych, które w normalnych warunkach trafiłyby na wysypisko. Dzięki temu proces ich wytwarzania wpisuje się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym, ograniczając ilość odpadów i wspierając zrównoważony rozwój.
Podczas produkcji takich folii stosuje się również dodatki o właściwościach bakteriobójczych lub grzybobójczych — w pełni naturalne i bezpieczne dla środowiska. Mogą to być np. biopreparaty roślinne wytwarzane na bazie ekstraktów z ziół, otrzymywane w naszym laboratorium, handlowych olejków eterycznych czy innych substancji o działaniu antyseptycznym. Ich obecność skutecznie ogranicza rozwój bakterii i pleśni, co ma ogromne znaczenie przy pakowaniu świeżych produktów spożywczych, takich jak owoce, warzywa, mięso czy nabiał. Dzięki temu możliwe jest wydłużenie terminu przydatności do spożycia bez konieczności stosowania chemicznych konserwantów.
W efekcie powstaje produkt, który nie tylko chroni żywność, ale też przyczynia się do zmniejszenia negatywnego wpływu przemysłu opakowaniowego na środowisko. Tego typu rozwiązania stają się coraz popularniejsze wśród producentów i konsumentów poszukujących alternatyw dla tradycyjnych tworzyw sztucznych. Folie biodegradowalne z dodatkiem odpadowych komponentów roślinnych stanowią dowód na to, że innowacja może iść w parze z ekologią, a odpady — zamiast być problemem — mogą stać się cennym surowcem o szerokim zastosowaniu.
Nauka w służbie planety i społeczeństwa
Najważniejszym realizowanym obecnie projektem jest Kampus Mościcki. Przedsięwzięcie, dofinansowane funduszami europejskimi w ramach KPO, o wartości 240 mln zł to nowoczesna przestrzeń współpracy pomiędzy nauką a przemysłem, zaprojektowana z myślą o przyspieszeniu i usprawnieniu komercjalizacji innowacji. To rzeczywista odpowiedź na systemową barierę rozwoju zrównoważonych technologii: przepaść między laboratorium a rynkiem. Zbyt często obiecujące innowacje umierają na etapie skalowania, bo brakuje infrastruktury do testów w warunkach zbliżonych do rzeczywistych. Zamiast lat testów metodą prób i błędów, nowe biostymulatory, nawozy czy środki ochrony roślin będą mogły trafić na rynek w miesiącach. Dla klimatu, który nie czeka, ta różnica może być kluczowa. Łukasiewicz – IChP wierzy, że nauka nie powinna kończyć się w laboratorium. Jej prawdziwa wartość ujawnia się wtedy, gdy staje się fundamentem rozwiązań – wspiera przemysł w ograniczaniu emisji, pomaga efektywniej wykorzystywać zasoby i inspiruje do tworzenia produktów, które odpowiadają na wyzwania jutra. Jeśli Twoja firma chce być częścią tej zmiany – nie tylko ją obserwować, ale aktywnie ją współtworzyć – zapraszamy do współpracy. Oferujemy nie tylko dostęp do najnowszych technologii, lecz przede wszystkim do zespołu ekspertów, który zna wyzwania, rozumie rynek i potrafi przełożyć język nauki na rozwiązania gotowe do wdrożenia.
