Artykuł dotyczy projektu pt. „Opracowanie nawozu organiczno-mineralnego na bazie osadów ściekowych z dodatkiem mikroskładników mineralnych”.
Naukowcy z Politechniki Rzeszowskiej opracowali technologię wytwarzania nawozu z osadów ściekowych z dodatkiem pylistych materiałów mineralnych. Autorzy technologii przetestowali dotychczas kilkadziesiąt mineralnych substancji sproszkowanych, zarówno naturalnych, jak i odpadowych, w celu wytypowania takich, które wspomagają skład chemiczny osadów w aspekcie wytwarzania produktu nawozowego. Założenia technologiczne były konsultowane z ośrodkami rolniczymi.
Projekt Podkarpackiego Centrum Innowacji (PCI) to wynik współpracy Województwa Podkarpackiego, Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Rozwoju w ramach inicjatywy Catching-up Regions. Przy udziale ekspertów Banku Światowego, a także Politechniki Rzeszowskiej, Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie zdiagnozowano potencjał rozwojowy województwa i wypracowano koncepcję Biura Transferu Technologii(BTT), mówi dr inż. Adam Masłoń, prof. PRz
Województwo podkarpackie posiada swoich championów technologii. Innowacyjne, prężnie rozwijające się firmy deklarują chęć znacznego wzmocnienia swoich powiązań z lokalnymi uczelniami. PCI stanowi zatem pomost pomiędzy obiema stronami, w celu pełnego wykorzystania potencjału regionalnego ekosystemu innowacji.
Podkarpackie Centrum Innowacji to niezliczona liczba wydarzeń, szkoleń, typów projektów i możliwości. Aktywności te są uzupełnieniem oraz wsparciem dla działań uczelnianych centrów transferu technologii (CTT) i spółek celowych (SC).
Projekt dotyczy opracowania technologii unieszkodliwiania osadów ściekowych w kierunku wytwarzania produktu w postaci nawozu organiczno-mineralnego – granulatu nawozowego i stanowi przekwalifikowanie odpadu (osad ściekowy) wprodukt (nawóz), który można wprowadzić na rynek, kontynuuje naukowiec.
Problematyka komunalnych osadów ściekowych znana jest od wielu lat, wobec czego wychodząc naprzeciw branży wod-kan, przede wszystkim oczyszczalni ścieków, nasz Zespól naukowy podjął badania w zakresie opracowania metody zagospodarowania osadów ściekowych w myśl gospodarki o obiegu zamkniętym.
Wytwarzanie granulatu nawozowego wg opracowanej technologii polega na przetwarzaniu osadu ściekowego w warunkach termicznych z dodatkiem diatomitu pylistego (zmielona skała osadowa wydobywana na terenie województwa podkarpackiego), który jest źródłem mikroskładników nawozowych (m.in. potasu).
Istotnym elementem realizacji procesu produkcji granulatu jest kontrola składu mieszanki osad ściekowy – diatomit w celu utrzymania produktu końcowego o stabilnym składzie fizykochemicznym. Do produkcji granulatu nawozowego może być wykorzystywany zarówno osad ustabilizowany w warunkach tlenowych (po tlenowej stabilizacji), jak i w warunkach beztlenowych (po wydzielonych komorach fermentacji).
Jeśli pytanie – dlaczego diatomit?
Zespół naukowy od kilku lat prowadzi badania nad zastosowaniem mineralnych substancji pylistych w technologii ścieków i utylizacji osadów ściekowych, w których przebadano właściwości kilkunastu materiałów w aspekcie ich wykorzystania praktycznego. Dlatego też, do realizacji projektu wytypowano diatomit ze złoża zlokalizowanego w woj. podkarpackim. Jest to skała osadowa. Wykazuje ona pewne właściwości nawozowe oraz potencjał do poprawy właściwości osadów ściekowych.
Wytworzona mieszanina poddawana jest wielostopniowej obróbce termicznej. Interdyscyplinarne badania nad optymalizacją dawki i warunków procesowych oraz badania granulometryczne i wytrzymałościowe uzyskanego nawozu umożliwią otrzymanie jednorodnego granulatu nawozowego.
Otrzymywany w ten sposób granulat jest zhigienizowany i w pełni bezpieczny dla użytkownika. Dwuetapowa obróbka termiczna (hydroliza niskotemperaturowa oraz suszenie) powoduje, że granulat posiada w swoim składzie związki organiczne w formie łatwo przyswajalnej dla roślin i mikroorganizmów występujących w nawożonej glebie. Wobec czego skład chemiczny takiego granulatu jest konkurencyjny pod względem innych produktów nawozowych otrzymywanych z osadów ściekowych w procesach kompostowania lub wapnowania. Interdyscyplinarne badania nad optymalizacją dawki i warunków procesowych oraz badania granulometryczne i wytrzymałościowe uzyskanego nawozu umożliwiły opracowanie parametrów procesowych dla uzyskania jednorodnego granulatu nawozowego, którego aplikacja z wykorzystaniem standardowego sprzętu rolniczego (np. za pomocą rozsiewacza nawozu, posypywarki itp.) będzie łatwa, efektywna i opłacalna. Założenia technologiczne produkowanego granulatu nawozowego były bowiem konsultowane z ośrodkami rolniczymi. Pozytywne opinie m.in. Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale czy Lasów Państwowych wskazują na celowość wytwarzania nawozu/środka polepszającego właściwości gleby z osadów ściekowych z diatomitem. Wytworzony granulat nawozowy może być wykorzystywany w rolnictwie, sadownictwie i ogrodnictwie, mówi kierownik projektu.
Opracowana technologia produkcji granulatu nawozowego chroniona jest prawem autorskim w postaci zgłoszenia patentowego Nr P.435403 z dnia 21 września 2020 r. „Sposób wytwarzania nawozu organiczno-mineralnego oraz nawóz organiczno-mineralny”.
Projekt był realizowany w Katedrze Inżynierii i Chemii Środowiska na Wydziale Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej.
Sebastian Wach
